گزارش بلاگ سان؛
تاراج كودكی روایتی از كودكان كار مجازی
به گزارش بلاگ سان اینجا دوران خوش و شیرین کودکی با لمس صفحه و لایک به تاراج می رود، ویترین زیبایی دارد، کودک خندان و شاداب است ولی غافل از اینکه کودکی وی مدت هاست بربادرفته است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها - کوروش دیباج: چشمان سیاهی دارد چشمانی پر از شیطنت کودکانه، سلام می کند و می گوید سلام به روی ماهتان و چشمان سیاهتان، چهره اش شاد است و پر از شور کودکانه ولی در پس این چهره شاد حقیقت تلخی نهفته است...
شاید در وهله اول هر کس ویدئوهای به اشتراک گذاشته شده اش را ببیند او را تحسین کند و با خود بگوید که ای کاش فرزندش از همان دوران کودکی به دنبال کشف استعداد و کسب درآمد برود؛ غافل از اینکه آیا کودک این کار را با میل خود انجام داده است یا کودک و والدینش در جریان تبعات این نوع ورود و دیده شدن در دنیای مجازی هستند؟
این کودک نه فقیر است نه جامانده از تحصیل، با اشتیاق به ظاهر فراوان در صفحه مجازی خود مشغول امتحان انواع غذاهاست. شاید در ظاهر این کار عیب خاصی نداشته باشد و حتی پدر و مادر او را تشویق کرده باشند ولی در نهان با حقیقت تلخی روبرو می شویم که امروزه بیشتر از هر زمان دیگر با گسترش شبکه های مجازی و ورود گوشیهای هوشمند شاهد بروز آن در جامعه هستیم، «کودک کار مجازی» صدمه اجتماعی نوپدیدی که این روزها با شیوع پاندمی کرونا بیشتر شده است، صدمه اجتماعی که خیلی از پدران و مادران گاهی ناخواسته منجر به وقوع آن می شوند.
بسیاری هنوز فرق بین کودک کار و کودک خیابانی را نمی دانند
از بعضی کاربران که آخرین پست این کودک را لایک کرده اند درباره کودک کار مجازی می پرسم، پاسخ هایی که از آن دریافت می کنم قابل تأمل است بسیاری هنوز فرق بین کودک کار و کودک خیابانی را نمی دانند، عده ای تنها تصویرشان این است که کودک کار در فضای مجازی وجود ندارد و تأسف بار عده ای هنوز فکر می کنند که کودک کار به کودکی اطلاق می شود که از روی فقر و نداری والدین مبادرت به کسب درآمد می کند.
بر اساس تعریف علمی کودک کار به کودکان کارگری گفته می شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می شوند، به صورتی که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربه دوران کودکی بی بهره می سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می کند.
به عبارت و تعریف صحیح تر کودکان کار بر مبنای دو فاکتور به صورت رسمی در کشورهای مختلف تعریف می شوند: نوع کار و حداقل سن مناسب برای آن کار.
عموماً به کودکی، کودک کار گفته می شود که مشغول به فعالیتی باشد که برای سلامت فیزیکی، روانی، اجتماعی، اخلاقی و شخصیتی کودک مضر باشد و با تحصیل کودک تداخل پیدا کند.
حال سؤالی که برای عده ای مطرح می شود فعالیتهای بعضی از کودکان بعنوان تستر، مدل و غیره با تعریفی که از فعالیتهای کودکان کار عرضه شد در تضاد است؟ و آیا می توان به این گونه فعالیت ها توسط کودکان واژه کودک کار مجازی اطلاق کرد؟
کودکان کار در فضای مجازی
مهین شهسواری، دکتری علوم ارتباطات و مدرس دانشگاه در پاسخ به خبرنگار مهر می گوید: زمانی می توان برای این گونه فعالیتهای کودکان در فضای مجازی واژه «کار» را به کار برد که نه تنها در سلامت جسمی بلکه سلامت روحی کودک تاثیر منفی بگذارد.
وی افزود: نمی توان از کارکردهای مثبت فضای مجازی و آموزش و بهره گیری کودکان از این فناوری صرف نظر کرد ولی سن استفاده و میزان مصرف از این فناوری و شبکه های ارتباط جمعی در فضای مجازی بسیار مهم می باشد. امروزه باوجود گسترش علوم ارتباطات و ایجاد بسترهای آموزش ها و دوره های مجازی بالأخص در دوران پاندمی کرونا شاهد افزایش موج جدیدی از کاربران با سن های پایین هستیم ولی خیلی از کشورها مدت زمان حضور و اپلیکیشن هایی که کودکان از آن استفاده می نمایند را به شکلی مدیریت می کنند.
فضای مجازی در کشور ما به حال خود رها شده است
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: متأسفانه در کشور ما با وجود سیاست های ضد و نقیض و نبود صدای واحد برای مدیریت فضای مجازی، این فضا به حال خود رها شده است، چه برسد که برای کودکان به خصوص کودکانی که قصد فعالیت تجاری یا غیره دارند، پروتکل تهیه و تدوین شود.
شهسواری ضمن اشاره به رشد بی رویه کاربران کودک در شبکه های مجازی بزرگسالان، اخطار داد: متأسفانه کارکردهای شبکه های اجتماعی بزرگسالان صدمه جدی را به کاربران کودک وارد کرده است، کافی است تصور کنید که یک کودک با انتشار ویدئو از پوشش یا غذایی که تست می کند چقدر مورد هجمه با تشویق کاربران قرار می گیرد و این مقدار هیجانات وارد شده به کودک چه صدمه های جبران پذیری را وارد می نماید.
ضرر هیجانات فضای مجازی بر کودک بیشتر از صدمه وارده بر کودکان خیابانی
وی افزود: باید روانشناسان بیشتر به تاثیر مخرب این گونه فعالیت ها بر سلامت روح و روان بپردازند ولی بعنوان مدرس علوم ارتباطات باید عنوان کنم که متأسفانه خیلی از والدین به علت نداشتن سواد رسانه ای لازم ناخواسته کودکان خویش را به این گونه فعالیت ها سوق می دهند که عملاً این کار هرچند با اشتیاق و میل کودک همراه می باشد ولی به علت اینکه کودک هیجانات منفی و مثبت بیش ازحد تصوری را تجربه می کند به شکلی بیشتر از کودک کار در فضای حقیقی گرفتار صدمه می شود.
علیرضا منشئی، دکتری روانشناسی بالینی اعتقاد دارد انجام فعالیتهای کودکان در فضای مجازی چه بعنوان مدل، تستر و حتی سرگرمی و تفریح مصداق کودک کار است.
وی در گزارش بلاگ سان به نقل از مهر اظهار داشت: بسیاری از کاربران و بالأخص والدین با مشاهده پیج هایی که کودکان در حال فعالیت اقتصادی هستند، فقط چهره خندان و به شکلی ویترین کار را مشاهده می کنند ولی غافل از اینکه بیشترین بهره وری ناسالم و بیش ازحد توان کودک از او انجام می شود.
این روانشناس بالینی خاطرنشان کرد: امروزه متأسفانه والدین به علت سرخوردگی ها، ترس ها و عدم موفقیت های که در زندگی فردی و اجتماعی تجربه کردند به شکلی به دنبال شکوفایی و موفقیت فرزند خود هستند ولی غافل از اینکه باوجوداینکه سطح تحصیلات و سواد جامعه بالا رفته ولی هنوز از نیازها کودکان در سنین رشدشان آگاه نیستند و همین مساله سبب شده که در آینده فرزندانی با بیشترین اختلالات روانی را به جامعه تحویل دهند.
منشئی افزود: دلیل اینکه به انجام این گونه فعالیتهای کودکان در فضای مجازی، کودک کار گفته می شود بدین خاطر است که کودک و مراحل رشد روانی او تحت تاثیر قرار می گیرد، کودک در هر سنی احتیاج به اندازه ای مهر، محبت و توجه دارد ولی وقتی این توجه در چارچوب فضای مجازی بیش ازحد شد، منجر به تربیت شخصی با شخصیت تأیید طلب و اعتمادبه نفس پایین می شود که حس می کند بدون تأیید کاربران هیچ استعداد و توانمندی ندارد.
والدین ناآگاهانه به سلامت روان کودک صدمه می زنند
این روانشناس بالینی اظهار داشت: والدین بسیاری از تاثیر این گونه فعالیت ها توسط فرزندانشان در فضای مجازی آگاه نیستند و فکر می کنند با تشویق فرزندانشان و پشتیبانی از آنان برای انجام این گونه فعالیت ها او را از همان دوران کودکی مستقل بار می آورند ولی غافل از اینکه به حیاتی ترین مورد که برای هر کودک در دوران رشد و تثبیت شخصیت وی لازم است ضربه می زنند و آن مورد، چیزی جز سلامت روان کودک نیست.
یکی از صدمه های نوپدید اجتماعی، کودک کار مجازی است
رضا عابدینی جامعه شناس کودک معتقد است: روند جهانی شدن بیشتر از هر زمان دیگر نهاد خانواده و به خصوص خانواده های با ساختار سنتی را مورد تهدید قرار داده است و همین مساله سبب شده که امروزه بیشتر از هر زمان دیگر شاهد بروز صدمه های نوپدید اجتماعی همچون کودک کار مجازی باشیم.
وی در ادامه اظهار داشت: کودک کار مجازی نمونه بارز جامعه ای باوجود گسل های اجتماعی مختلف است، جامعه ای که در آن عنصری ترین عضو نهاد خانواده مورد غفلت قرارگرفته اند، جامعه ای که از وضعیت اجتماعی و عدالت اجتماعی حال حاضر راضی نیست و به دنبال راه فراری از این وضعیت است، جامعه ای که ناامیدی اجتماعی به قدری در آن بالا رفته که تنها راه برون رفت از مشکلات را فرزندان بالأخص کودکان خود می دانند.
نهاد خانواده در کشور ما ضعیف و ناکارآمد شده است
این جامعه شناس معتقد است: نهاد خانواده در کشور ما باوجود تأکیدات مکرر مقام معظم رهبری برای تقویت آن، ضعیف و ناکارآمد شده است، هرچند این نهاد به ظاهر پوسته زیبا در چارچوب افزایش سطح تسهیلات و رفاه والدین دارد ولی این نهاد بسیار مهم نسبت به مهم ترین کارکرد خود که همان تربیت فرزندان است، بی خبر و ناکارآمد است.
عابدینی اظهار داشت: کودکان کار مجازی ماحصل دو غفلت بزرگ است، غفلت اول عدم اطلاع والدین از نیازهای کودک و تربیت صحیح آن و غفلت دوم و بسیار مهم ناقص بودن قوانین حقوق کودک در کشور. هنوز پس از سال ها حقوق کودک در کشور ما با اماواگرهایی مواجه می باشد و هر کس از آن برداشت های مختلفی دارد، آنگاه چه انتظاری می رود که قوانین و حقوق کودک در فضای مجازی رعایت شود.
به گزارش بلاگ سان به نقل از مهر آنچه از صحبت های کارشناسان و کاربران فضای مجازی در این رابطه می توان برداشت کرد، کودک کار مجازی صدمه نوپدید اجتماعی است که امروزه در سایه غفلت از بسیاری موارد همچون تقویت نهاد خانواده، نبود پروتکل ها و بسترهای لازم برای حضور و فعالیت کودکان در فضای مجازی و مهم تر از همه نبود بسترهای قانونی لازم برای پیشگیری از رشد بیش ازحد این صدمه های اجتماعی در فضای مجازی، به وجود آمده است و می طلبد باوجود تأسیس کلینیک های حقوق کودک در استان های کشور این کلینیک ورود جدی تری برای پیشگیری در این عرصه داشته باشد.
منبع: blogsun.ir
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب