گزارش بلاگ سان؛
لزوم حذف قوانین دست و پاگیر سیاست های جمعیتی
بلاگ سان: طرح جوانی جمعیت از آن طرح هایی است که پیچ وخم زیادی را در راه تصویب طی کرده است و همچنان منتظر تائید شورای نگهبان است که در صورت عدم تائید، ما را با بحران جمعیتی روبه رو خواهدنمود.
خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ فاطمه میرزاجعفری: از به صدا درآمدن ناقوس زنگ خطر کاهش جمعیت و مواجهه با سالمندی یک دهه گذشته است و ماحصل شنیده شدن این صدا تدوین طرحی معروف به «جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده» در مجلس یازدهم بوده است. البته این طرح بر طبق فوریت زمانی با رأی نمایندگان برای استفاده از ظرفیت کمیسیون های خاص برای تسریع در پروسه قانونگذاری با استناد به اصل ۸۵ قانون اساسی به کمیسیون مشترک واگذار شد.
براساس اصل هشتاد و پنجم قانون اساسی در موارد ضروری مجلس می تواند اختیار وضع برخی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون های داخلی خود واگذار کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می کند، به صورت آزمایشی اجرا می شود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.
ایرادات شواری نگهبان به طرح جوانی جمعیت
به عقیده شورای نگهبان این طرح حاوی برخی مسائل و چالش هایی است که بدون در نظر گرفتن و حل آنها تحقق اهداف مورد نظر این طرح با مشکل روبه رو خواهد شد و از جانب دیگر می تواند منجر به فضای بی اعتمادی در جامعه نسبت به وعده های مقرر در قوانین شود، برای مثال طرح مورد نظر تلاش نموده ارائه برخی خدمات اقتصادی و کمک های مالی مناسبی را پیش بینی کند، اما امکان اجرائی شدن این موارد از محل مورد نظر تردیدی جدی را به وجود می آورد؛ از دیگر مسائلی که سبب ایجاد دوقطبی در مسئله جمعیت شده است موضوعات در ارتباط با سقط جنین، غربالگری و جلوگیری از حاملگی است؛ همین طور همچون نکات کلی دیگری که ناظر به طرح حاضر وجود دارد نادیده گرفتن نقش وزارت بهداشت بعنوان متولی سلامت در خیلی از حوزه های در ارتباط با بهداشت است این در شرایطی است که مطابق بند «۱-۷» سیاست های کلی سلامت بر تولیت نظام سلامت شامل سیاست گذاری های اجرایی، برنامه ریزی های راهبردی، ارزشیابی و نظارت توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید گردیده است.
طرح جوانی همچنان در انتظار تائید شورای نگهبان
به گفته امیرحسین بانکی پور، رییس کمیسیون مشترک جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده مجلس، در این طرح تسهیلات بهداشتی، معیشتی، اقتصادی و آموزشی برای خانواده ها در نظر گرفته شده است همین طور در قسمت غربالگری که تا به امروز قانونی نداشتیم قانومندی را لحاظ کرده ایم به قول امیرحسین بانکی پور، رییس کمیسیون مشترک جوانی جمعیت و پشتیبانی از خانواده مجلس، در این طرح تسهیلات بهداشتی، معیشتی، اقتصادی و آموزشی برای خانواده ها در نظر گرفته شده است. همین طور در موضوع غربالگری، تا به امروز قانونی نداشتیم، و با این طرح این مورد قانونمند شده است. در موضوع سقط درمانی، همان قوانین قبلی را داریم و تنها جزئیاتی به آن اضافه شده که گرفتار سوءبرداشت نشویم؛ علیرغم رفع موارد ذکر شده از طرف شورای نگهبان این طرح همچنان نهایی نشده است و در مرحله ای است که باردیگر باید شورای نگهبان برای آن نظر دهد.
در سالهای اخیر با نتایج مثبت و منفی بسیار زیاد و کاذبی در نتایج غربالگری رو به رو بوده ایم که بعد از آن به خانواده ها اطلاع از معلولیت فرزند دادند، اما نوزاد کاملاً سالم به دنیا آمده است و نکته قابل توجه و مهم تر این است که خیلی از این جنین ها سقط شده اند. ازاین رو رفع نقص مادرزادی به هنگام متولد شدن، برطرف شدن مشکلات ژنتیکی، بالارفتن سن مادران، همگی از مواردی هستند که با تشخیص پزشک متخصص مادر می تواند غربالگری را انجام دهد ازاین رو این مسئله بر طبق علم دنیا انجام می شود و در این طرح به صورت ویژه ای به آن نگاه شده است.
افزایش افسار گسیخته نرخ رشد سالمندی در کشور
روند کاهش جمعیت کشور از دو دهه گذشته در کشور شروع شده است و در سالهای ابتدایی دهه ۹۰ این روند شدت بیشتری یافته به صورتی که هم اکنون با روند کاهشی نرخ باروری و نرخ پایین رشد جمعیت روبه رو هستیم؛ این در شرایطی است که از طرفی نرخ رشد سالمندی در کشورمان با سرعت افسارگسیخته ای در حال افزایش می باشد و بر طبق تحلیل های کارشناسان؛ ایران تا ۳۰ سال آینده جزو یکی از پیرترین کشورهای جهان خواهد بود.
تصور کردن آینده کشور با یک چالش بزرگ به نام پیری جمعیت بسیار تلخ است؛ تضعیف سیستم تامین اجتماعی، بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی، فراهم کردن شرایط نگهداری از سالمندان، کاهش نیروی کار و کاهش پویایی اجتماعی تنها بخش کوچکی از مشکلات ناشی از پیری جمعیت است. هم اکنون تعداد زیادی از کشورهای جهان با بحران کاهش جمعیت روبه رو هستند اما با در پیش گرفتن سیاست های جمعیتی درحال جلوگیری از وقوع سالمندی و افزایش نرخ رشد جمعیت خود هستند؛ مسئله ای که به نظر می آید با عدم تصویب طرح جوانی جمعیت در ایران بطور کلی نادیده گرفته شده است در همین راستا دولت ها باید با اعمال سیاست های تشویقی و ارائه تسهیلات مادی و غیر مادی به والدین و زوجین جوان؛ اهتمام در ترغیب آنها به تعدد فرزندان و بطور کلی ترویج فرزند آوری کنند.
لزوم حذف قوانین دست و پاگیر سیاست های جمعیتی
یکی از مباحث مهم در تصویب طرح جوانی جمعیت مبحث لزوم حذف قوانین کلی دستور جمعیت است؛ قوانینی که دست و پاگیر حوزه جوان و خانواده شده است؛ برای مثال بانوان پزشک در زمان سپری کردن طرح در صورت حاملگی نمی توانند از ۹ ماه مرخصی زایمان استفاده کنند و بدین سان تولد فرزند خودرا به تعویق می اندازند؛ به اعتقاد کارشناسان جمعیت ۲۱ مانع برای رشد جمعیت داریم و ابر بحران آن جوانی جمعیت در آینده است و اگر به فکر نباشیم جامعه ما گرفتار پیری زودرس شده و در آینده با خطرات زیادی مواجه خواهیم بود ازاین رو به نظر می آید این قوانین نادرست سیاست های کلی جمعیت است که سد راه تصویب این طرح شده است.
صالح قاسمی، پژوهشگر و جمعیت شناس در گفت و گو با خبرنگار مهر در مورد لزوم حذف قوانین دست و پاگیر تصویب طرح جوانی جمعیت اظهار داشت: زمانی که ما متغیرهای فرزندآوری را احصا می نماییم به مهم ترین فاکتور این مسئله یعنی بحث فرهنگ و سبک زندگی می رسیم اما در کنار آن متغیرهای دیگری همچون شرایط اقتصادی، قوانین و سیاست های جمعیتی هم سد راه مسئله فرزندآوری هستند.
امروز بیش از ۶۵ درصد کشورهای دنیا سیاست های جمعیتی دارند این به این مفهوم است که سند بالادستی راهبردی برای مدیریت جمعیت کشورشان دارند که این سند را تبدیل به آیین نامه، دستور العمل و قانون کردند و از فرزندآوری در ساختار جمعیتی خود حمایت می کنند
این پژوهشگر و جمعیت شناس ضمن اشاره به این که موضوع سیاست ها و قوانین جمعیتی در تجارب جهانی هم مطرح است اضافه کرد: امروز بیش از ۶۵ درصد کشورهای دنیا سیاست های جمعیتی دارند این به این مفهوم است که سند بالادستی راهبردی برای مدیریت جمعیت کشورشان دارند که این سند را تبدیل به آیین نامه، دستور العمل و قانون کردند و از فرزندآوری در ساختار جمعیتی خود حمایت می کنند.
قاسمی اظهار داشت: زمانی که صحبت از سیاست جمعیتی می نماییم یعنی سیاستی جامع که همه ابعاد تحولات جمعیتی را می بیند و نقش بسیار زیادی دارد چونکه سیاست جمعیتی روح حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور می شود؛ در واقع اتمسفر موجود در ساختارهای آن کشور می شود و هر برنامه ریزی خرد و کلانی در کشور با پیوست جمعیتی اتفاق می افتد ازاین رو پیوست جمعیتی برای برنامه ریزان و مدیرانی که درحال قانون گذاری و اجرای قوانین هستند بسیار ضروریست.
بی توجهی دولت تدبیر و امید به طرح جوانی جمعیت
قاسمی بیان نمود: ما در نیمه دوم دهه ۶۰ در برنامه اول توسعه بنا را بر کنترل موالید و نرخ رشد گذاشتیم و در مصوبه قانون تنظیم خانواده سال ۷۳ در مجلس بنا بر کاهش نرخ رشد و باروری گذاشته شد اما متأسفانه علیرغم این که قرار بر این بود که بر روی این کار به صورت کارشناسانه بررسی شود ۲۵ تا ۳۰ سال این طرح بدون رصد اجرا شد و ما را به لبه ابر بحران جمعیت کشور رساند.
بی توجهی دولت تدبیر و امید به سیاست های جمعیتی
این پژوهشگر و جمعیت شناس خاطرنشان کرد: متأسفانه از نیمه دوم دهه ۸۰ هشدارها در مورد جمعیت آغاز شد اما قوانین همچنان با نقصها بسیار زیادی درحال اجرا بودند؛ نهایتا در سال ۹۲ مصوبه ای را شورایعالی انقلاب فرهنگی اجرا کرد که مواد خوبی دارد ولی متأسفانه این مصوبات در دولت تدبیر و امید مورد توجه قرار نگرفت.
پس از ابلاغ کلی سیاست های نظام توسط رهبر انقلاب تحت عنوان سیاست های کلی جمعیت ما از یک سیاست چهار ماده ای بسیار جامع برخوردار شدیم اما متأسفانه این سند بالا دستی تحت عنوان سیاست های کلی جمعیت هیچ وقت جدی گرفته نشد و دولت تدبیر و امید همچنان درحال بی توجهی به این سیاست ها بود
وی تصریح کرد: بعد از ابلاغ کلی سیاست های نظام توسط رهبر انقلاب تحت عنوان سیاست های کلی جمعیت که در ۳۰ اردیبهشت سال ۹۳ ابلاغ گردید ما از یک سیاست چهار ماده ای بسیارجامع برخوردار شدیم که من در مقایسه با سیاست های کلی جمعیت در سایر کشورها آنرا بسیار جامع و کامل می دانم اما متأسفانه این سند بالا دستی تحت عنوان سیاست های کلی جمعیت هیچ وقت جدی گرفته نشد و دولت تدبیر و امید همچنان درحال بی توجهی به این سیاست ها بود.
قاسمی ضمن اشاره به این که دولت تدبیر وامید بانی شکست طرح سیاست جمعیتی است اظهار نمود: رهبر انقلاب در مورد تحولات جمعیتی بیش از ۵۰ بار مطالباتی را مطرح کرده اند و بسیار جالب است طرح بیش از ۵۰ بار مطالبه در یک موضوع اینچنینی با عباراتی که مختص، ویژه و استثنایی است اما دولت پذیرش این مورد را نپذیرفت در ادامه وقتی می بینیم که این طرح جامع جمعیت هم به شکست رسید و در دوره قبل مجلس به سرانجام نرسید.
وی اضافه کرد: در این دوره از مجلس نیز ما به طرحی تحت عنوان طرح جوانی جمعیت رسیدیم که به دنبال دو محور اصلاح سبک زندگی و پشتیبانی از موضوع فرزندآوری بود؛ بااینکه کند پیش رفت اما در اسفند ۹۹ بر طبق اصل ۸۵ به تصویب رسید متأسفانه این طرح در رفت و برگشت مکرری با شورای نگهبان قرار گرفت و شورای نگهبان بیشتر اشکال شکلی، متنی و محتوایی به آن وارد داشت که امیدواریم دولت سیزدهم با برطرف شدن اشکالات اعلام آمادگی کند و این طرح اجرائی شود.
لزوم رفع موانع فرزند آوری
قاسمی تصریح کرد: متأسفانه دوره مخالفت با سیاست های جمعیتی که هشت سال به طول انجامید، سالهای طلایی پنجره جمعیتی بود که بطور کامل هدر رفت و میتوان گفت فرصت سوزی شد.
اهمیت تصویب سیاست های جمعیتی روی ساختار اقتصادی و جمعیتی کشور بسیار مهم می باشد و لازم است که قوه قضائیه بعنوان مدعی العموم افرادی را که در دولت تدبیر وامید مانع تصویب واجرای سیاست های کلی جمعیت شده اند را به محاکمه بکشد
وی ضمن اشاره به عمق اهمیت و تأثیر تحول جمعیتی روی ساختارهای اقتصادی و جمعیتی کشور اظهار داشت: اهمیت تصویب سیاست های جمعیتی روی ساختار اقتصادی و جمعیتی کشور بسیار مهم می باشد و چه بسا لازم است که قوه قضائیه بعنوان مدعی العموم افرادی را که در دولت تدبیر وامید مانع تصویب واجرای سیاست های کلی جمعیت شده اند را به محاکمه بکشد تا مشخص شود که این سالهای غیر قابل برگشت و بی نظیر در پنجره جمعیتی فرصت سوزی شده است.
این پژوهشگر وجمعیت شناس خاطرنشان کرد: مصوباتی مانند الگوی پرداخت یارانه بنزینی که کاملاً مطابق با قانون تنظیم خانواده بود، محدود کردن وام ازدواج فقط به ازدواج اول و در سنین ۱۸ تا ۳۸ سال، مصوبه ای که به تازه متولدین یارانه مشروط می داد همگی همچون مصوباتی بودند که مغایر با سیاست های جمعیتی بوده است.
قاسمی در انتها اظهار داشت: فکر می کنم امروز بعد از نهایی شدن طرح جوانی جمعیت مجلس باید فراکسیون قدرتمند و خوبی را در حوزه جمعیت راه اندازی کند و آن گاه با راهبری این فراکسیون قوانین و مقررات کشور یکبار بازبینی شود و بطور کلی از منظر تحولات جمعیتی و هرکجا که مانعی برای فرزندآوری است اصلاح گردد.
منبع: بلاگ سان
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب