در برنامه اینترنتی سیمرغ مطرح شد
نقش مهم اساتید در افزایش خودباوری دانشجویان
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به نقش مهم اساتید در افزایش خودباوری دانشجویان توضیح داد: اساتید و اعضای هیات علمی باید نسبت به اهمیت تعامل با دانشجویان آگاه باشند برای اینکه بطور قطع، تعامل موثر میان اساتید و دانشجویان می تواند در ایجاد حس تعلق میان دانشجویان و اساتید موثر باشد.
به گزارش بلاگ سان به نقل از ایسنا، دکتر رضوان حکیم زاده، عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی درسی و آموزشی دانشگاه تهران در برنامه "سیمرغ" (شبکه اینترنتی دانشگاه تهران)، با موضوع "ایجاد تعلق و عملکرد تحصیلی دانشجویان/ نقش عوامل روانی و اجتماعی"، درباره عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی دانشجویان اظهار داشت: تمامی شاخصهای موثر بر عملکرد دانشجویان را باید با نگاهی جامع مورد بررسی قرار داد. در گذشته، تنها شاخصهای آموزشی مورد توجه قرار می گرفتند اما حالا لازم است بررسی شود که چه عواملی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان تاثیر می گذارند.
وی با اشاره به پیشنه بررسی های انجام شده برای تشخیص عوامل موثر بر عملکرد تحصیلی دانشجویان اظهار نمود: قبل از این و در قالب یک تحقیق، افرادی که در سالهای ۷۹ و ۸۰ گرفتار افت تحصیلی شده بودند، مورد بررسی میدانی قرار گرفتند. موضوعی به نام "یادگیری اجتماعی-هیجانی" در سطح جهان خصوصاً در دهه گذشته مورد توجه قرار گرفت چونکه عوامل روانی و اجتماعی در یادگیری نقش مهمی دارند. نتایج بررسی ها نشان داد که عوامل عاطفی و اجتماعی در محیط های آموزشی موثر هستند، در صورتیکه در گذشته این موارد چندان مورد توجه قرار نمی گرفتند.
عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی درسی و آموزشی دانشگاه تهران با اعلان اینکه دانشجویان با هدف دستیابی به موفقیت گام به محیط های آموزشی می گذارند، اشاره کرد: در طول دوران تحصیل، برخی عوامل سبب می شوند تا گروهی از دانشجویان در راه تحصیل خود عملکرد بهتر و موفقیت بیشتری داشته باشند؛ در صورتیکه برخی با چالش های مختلفی روبرو می شوند. بطور قطع، این عوامل باید بررسی شوند. برای اینکه چالش های مختلفی که در راه تحصیلی دانشجویان قرار دارند نه فقط تاثیر نامطلوبی بر روح و روان دانشجویان می گذارند؛ بلکه راندمان دانشجو را کم می کنند که به تبع این موضوع، مدت زمان تحصیل دانشجو نیز افزایش می یابد.
این استاد دانشگاه تهران درباره عوامل روحی و روانی موثر بر عملکرد دانشجویان توضیح داد: دانشجو با دنیایی از آمال و آرزوهای گوناگون به عرصه دانشگاهی قدم می گذارد. تحصیل در دانشگاه تهران که نماد تحصیلات عالیه به حساب می آید، گاهی برای دانشجویان یک رویا است. قبل از ورود به دانشگاه، دانشجویان دانشگاه تهران در تمامی مقاطع تحصیلی خود نسبت به دیگر دانش آموزان متمایز هستند و این مساله را با تمام وجود احساس می کنند.
وی ادامه داد: بعد از ورود به دانشگاه، دانشجو به محل تحصیل خود احساس تعلق نمی کند چونکه مثل دوران مدرسه در کانون توجه قرار ندارد و احساس "بودن" نمی نماید. این مسائل بر "خود کارآمدی تحصیلی"، "احساس تعلق" و "یکپارچگی دانشجو با محیط تحصیلی" موثر هستند. مواردی که شاید قابل مشاهده نباشند اما بر انگیزه دانشجویان و درگیر شدن آنها در اموری مانند مطالعه و کارهای پژوهشی موثر هستند.
به گفته ی ایشان، مرحله دانشجویی به نحوی سرآغاز زندگی مستقل به حساب می آید، باید بررسی کرد آیا دانشجو شرایط پذیرش این مرحله از زندگی را دارد؟ اگر آمادگی لازم را کسب کرده باشد، تمامی این عوامل می توانند منجر به موفقیت وی در طول دوران تحصیل شود، این احتمال هم وجود دارد که عدم آمادگی مانع جدی برای دانشجو باشد. این مولفه ها بعنوان عوامل روانی-اجتماعی دسته بندی می شوند و بر ماندگاری و موفقیت دانشجویان موثر هستند.
دکتر حکیم زاده اشاره کرد: دانشجویان در محیط اجتماعی دانشگاه با افراد مختلف مثل اساتید، سایر دانشجویان و کادر اداری دانشگاه تعامل دارند که این تعاملات بر شکل گیری نگرش ها و انگیزه هایشان تاثیر می گذارد و سبب می شود تا معناداری و مفیدبودن بودن را احساس کنند.
این استاد دانشگاه تهران درباره سیاستگذاری ها، نقش رسانه و اثرگذاری فرهنگ عموم جامعه بر عملکرد دانشجویان اظهار داشت: بنا به شرایط سنی دانشجویان، عموم جامه تصور می کند که آنها بسیار بزرگ شده اند. یک دانش آموز چند ماه بعد از فارغ التحصیلی وارد دانشگاه می شود؛ بازه زمانی ۳ یا ۴ ماهه نمی تواند یک دانشجو را بزرگ کند. همین طور در این مرحله گذار نیازهای روحی و روانی، بطور معمول کمتر مورد توجه قرار می گیرد. از طرف دیگر، مفهوم رسانه در این روزها بسیار فراگیر است و حدودا تمام زندگی را احاطه می کند. یک برنامه تلویزونی تا شبکه های اجتماعی همگی رسانه هستند؛ دانشجویان هم بطور مداوم در معرض دریافت خوراک رسانه ای قرار می گیرند. در حقیقت دانشجویان را باید مصرف کنندگان دائمی رسانه ها دانست؛ رسانه یک فرصت بی بدیل است چونکه تمامی محدودیت فضاهای سنتی یادگیری را در هم می شکند و مرزهای منابع یادگیری را از میان برمی دارد. جذابیت های آن هم غیر قابل چشم پوشی است. اگر بصورت هدفمند از ظرفیت رسانه استفاده نمائیم، می توان به مخاطبان کمک کرد تا مهارت مورد نیازشان را کسب کنند. باید همکاران هیات علمی را آگاه نماییم چگونه که با تعامل می توانند نقشی موثر در کسب مهارت دانشجویان با استفده از ظرفیت رسانه داشته باشند.
وی با بیان اینکه"برنامه درسی پنهان"، موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد، اشاره کرد: برخی عوامل بر دانشجو اثر می گذارند و نگرش آنها را تغییر می دهند. این موارد محدود به کلاس درس و محتوای آموزشی نیستند. یک استاد هیات علمی ممکنست علاوه بر موضوع تخصصی که تدریس می کند، بازخوردهایی داشته باشد که هرکدام از آن موارد می توانند زندگی دانشجویان را بسازند یا ویران کنند. خیلی از این موارد می توانند که سبب افزایش یا کاهش امید در دانشجویان شوند، تغییر نگرش دانشجویان، حاصل "برنامه ریزی درسی پنهان" است. اگر بخواهیم بصورت علمی با این برنامه مواجه شویم باید ابعاد و ماهیت آنرا بصورت علمی بررسی کنیم؛ سپس از ظرفیت رسانه برای افزایش تعامل هدفمند استفاده نمائیم. همین طور با تغییر محدودیت های سنتی محیط های آموزشی می توانیم نگرش ها را تغییر دهیم.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران، اظهار داشت: حس پذیرش دانشجویان توسط جامعه دانشگاهی را می توان با ابعاد وسیع تر مورد بررسی قرار داد یعنی میزان تعلق یا بیگانگی از جنبه های مختلف سنجیده شود. پژوهش هایی درباره عوامل موثر بر مهاجرت دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران انجام داده ایم، "بیگانگی" یکی از ابزارهای این پژوهش بود. نتیجه این پژوهش نشان می دهد، هرچقدر میزان معناداری کمتر شود، میزان بیگانگی افزایش می یابد. شخص دریک محیط حضور دارد اما احساس بیگانگی می کند. افزایش احساس عدم تعلق سبب افزایش مهاجرت می شود.
دکتر حکیم زاده درباره تفاوت میان تمایل به مهاجرت و مهاجرت واقعی اظهار داشت: باید موضوع "تمایل به مهاجرت" مورد توجه قرار گیرد چونکه تمامی افراد فرصت مهاجرت ندارند. تمایل افراد برای مهاجرت به این معنا است که از منظر روانی به جامعه ای دیگر تمایل دارند. در چنین شرایطی، این افراد احساس وابستگی و سرنوشت مشترک نمی کنند و جنس مواجهه آنها با چالش ها متفاوت می باشد.
وی اشاره کرد: بر این باور هستم، عملکرد تحصیلی خوب یک دانشجو نمی تواند به مفهوم میزان تعلق خاطر بالای یک فرد باشد. این احتمال وجود دارد، دانشجویان به جهت اینکه فرصت های بیشتری برای مهاجرت داشته باشند، در دوران تحصیل عملکرد بسیار مناسبی داشته باشند. بطور قطع، میان عملکرد تحصیلی یک دانشجو و میزان تعلق او هیچ رابطه ای وجود ندارد. احساس تعلق می تواند پیش بینی کننده موفقیت باشد اما موفقیت نمی تواند پیش بینی کننده احساس تعلق یک دانشجو باشد. رابطه این مولفه ها دو طرفه نیست.
وی با اعلان اینکه عوامل مختلفی می توانند میزان مهاجرت و پدیده فرار مغزها را تشدید کنند یا کم کند، توضیح داد: وضعیت زندگی شهروندان کشورهایی که میزان شاخص توسعه ای بالاتری دارند از واقعیت بهتر به نظر می آید. من با دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور بسیار گفتگو کرده ام؛ این افراد اذعان کرده اند که شرایط زندگی آنها آن چنان که تصور می کرده اند، ایده آل نیست. شرایط زندگی آنها دشوار است و برای تامین هزینه های تحصیلی ناچار هستند، اشتغال داشته باشند. اگر به این مساله واقع بینانه نگاه نماییم، به این نتیجه می رسیم شرایط زندگی آنها قبل از مهاجرت بهتر بوده است. مشکلات را نفی نمی کنم، جوانان و دانشجویان ایران با تعدادی از مشکلات مواجهند.
عضو هیات دانشگاه تهران اظهار داشت: تمامی متدهای آموزشی باید از این وجه مورد بررسی قرار گیرند که تا چه میزانی می توانند دانشجویان را برای فرصت های شغلی آماده کنند. یکی از مواردی که باید بررسی شود، میزان انطباق گسترش نظام آموزش عالی با نیازهای بازار کار آینده است. بطور قطع، دانشجویان باید بصورت هدفمند تربیت شوند چونکه بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه ها بتوانند بلافاصله وارد فضای کسب وکار شوند. اشتغال نه فقط به مفهوم کسب درآمد است بلکه به زندگی افراد خصوصاً جوانان معنا می دهد.
وی درباره محدود بودن فضای فعالیت دانشجویان، اختلاف نسل ها و عدم اعتماد نسل ها به یکدیگر توضیح داد: معلمی در دانشگاه، فراتر از تدریس یک موضوع درسی است چونکه تربیت و ساخت یک انسان مدنظر است. بدین سبب علاوه بر دانش، مهارت های ارتباطی هم نیاز است اما این مساله مورد توجه قرار نمی گیرد.
وی افزود: برخی براین باورند با یک کارنامه پژوهشی مناسب می توان یک معلم خوب بود. خاصیت های مهارتی برای پذیرش این نقش مورد توجه قرار نمی گیرد. اما اگر بخواهیم از گمشده و حلقه مفقوده نظام آموزشی سخن بگوییم باید به نقش تربیتی اساتید اشاره نماییم. تصور می نماییم، دانشجویان را نمی توانیم تربیت نماییم در صورتیکه این گروه به بالاترین سطح تفکر رسیده اند. بدین سبب با تعامل مناسب می توان نگرش های خوبی در دانشجویان ایجاد کرد. اما خیلی از اساتید به تعامل با دانشجویان اعتقادی ندارند.
دکتر حکیم زاده در آخر خاطرشان کرد: بعنوان یکی از اعضای گزینش اساتید دانشگاه تهران اعلام می کنم، تعدادی از داوطلبان هیئت علمی تنها پژوهش هایشان را ملاک کار قرار می دهند و نسبت به مولفه های مهمی مانند ایجاد تعامل، برقراری ارتباط و مدیریت کلاس بی توجه هستند. با این تفکر روحیه عدم تعلق بصورت غیرمستقیم در سیاست های جذب نیرو ترویج داده می شود، چونکه یک فارغ التحصیل دانشگاه های خارجی نسبت به فارغ التحصیل از دانشگاه های داخلی برای یک موقعیت شغلی شانس بیشتری دارد. این مساله موجب می شود تا میزان تمایل به مهاجرت در بین دانشجویان افزایش یابد.
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب