خبرگزاری مهر بررسی كرد؛

حجاب و عفاف از مفهوم تا دایره دربرگیری

بلاگ سان: در اسلام عفاف و حجاب دستور مؤکدی برای زنان و مردان است تا با تعدیل عواطف و تمایلات و ایجاد مصونیت حضور فعال در اجتماع را فارغ از دید جنسیتی و برمبنای برابری بین زن و مرد نهادینه کرد.

حجاب و عفاف از مفهوم تا دایره دربرگیری
خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ عفاف با کسر حرف اول از ریشه «عف» به مدلول برخورداری از آنچه حلال نیست و خودداری از سخن یا عمل ناپسند یا به اصلاح دیگر واژه عربی است که با فرهنگ اسلامی و دینی وارد زبان فارسی شده است؛ عفاف را به مفهوم خود نگهداری و باز داشتن نفس انسانی از محرمات و خواهش های شهوانی دانسته اند. عفاف در قرآن کریم نیز به دو صورت «یستعفف» و «تعفف» در قرآن کریم و مجموعاً در چهار آیه مبارکه آمده است.
عفاف باتوجه به متن آیات معانی مختلف می پذیرد که می توان به سه صورت شامل؛ عفت به مفهوم خویشتن داری در اظهار نیاز و عفت به مفهوم خویشتن داری و خودداری از تصرف مال و در نهایت عفت به مفهوم پاک دامنی.
حجاب نیز به مفهوم پرده، حاجب، پوشیدن، پنهان کردن و منع از وصول است. حجاب پوششی است که بوسیله واقع شدن در پشت پرده، تحقق می یابد. به کارگیری کلمه حجاب درباب پوشش زن اصطلاحی نسبتاً جدید است نه این که کلمه حجاب از ابتدا در ارتباط با پوشش زن در مقابل نامحرم باشد و همین طور حجاب اسلامی عبارت است از حفظ حیای زن، اولاً با چشم فرو بستن از دید به نامحرم، ثانیاً پوشاندن اندام با چادر، پس حجاب درلغت به مفهوم مانع، پرده و پوشش آمده است ولی هر پوششی حجاب نیست بلکه آن پوششی حجاب نامیده می شود که بوسیله پشت پرده واقع شدن صورت گیرد. حجاب رسالت همیشگی انبیا حجاب و عفاف همیشه بخشی عمده از رسالت انبیا و اولیا، ادیان و علما بوده است برای اینکه حفظ حجاب و عفاف به حذف خیلی از گناهان کمک می نماید و رعایت حجاب اسلامی، به تهذیب و تزکیه نفس و ملکات نفسانی پرداخته و قرب الهی را نصیب انسان می کند. مسئله حجاب که یک دستور دینی است و از مسائل مهم جامعه ما است و با خیلی از مسائلی پیوند خورده، دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی شده است.
این مسئله از آن جهت که خطابش با زنان است، به نیمی از جمعیت جامعه مربوط است و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش دارد به همه افراد جامعه مربوط می شود. حجاب به معنا پوشش بیرونی و عفاف به معنا پوشش درونی، این دو عامل موجب سلامت جامعه است و در صورت نبود این دو سبب به وجود آمدن مشکلات و اثرات مخرب زیادی در جامعه خواهد شد بدین سبب رعایت و ترویج عفاف و حجاب در جامعه اسلامی یکی از دغدغه های امروز جامعه اسلامی بشمار می رود که یکی از موضوعات حساس در جنگ نرم نیز همین موضوع است که از طرف مقام معظم رهبری و خیلی از علما بارها مورد تاکید قرار گرفته است. حجاب در کتاب های لغت به مفهوم پوشش، پرده و مانع آمده است به نگهبان حاجب میگویند چون مانع ورود اغیار و بیگانگان در یک حریم و محیط خاص می گردد بدین سبب حجاب و پوشش زن نیز به منزله یک حاجب و مانع در مقابل افراد نامحرم است که قصد نفوذ در حریم ناموس دیگران را دارند بعلاوه منع و امتناع در ریشه لغوی عفت نیز وجود دارد بدین سبب دو واژه (حجاب) و (عفت) در اصل معنای منع و امتناع مشترک اند. حجاب ظاهری و عفت باطنی است تفاوتی که بین بازداری از حجاب و عفت است تفاوت بین ظاهر و باطن است، یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر ولی منع و بازداری در عفت مربوط به باطن و درون است چون عفت یک حالت درونی است ولی باتوجه به اینکه تأثیر ظاهر بر باطن و تأثیر باطن بر ظاهر یکی از خاصیت های عمومی انسان است بدین سبب بین حجاب و پوشش ظاهری و عفت و بازداری باطنی انسان تأثیر و تأثر متقابل است بدین ترتیب که هرچه حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر باشد این نوع حجاب در تقویت و پرورش روحیه باطنی بیشتر باشد موجب حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر در برخورد با نامحرم می شود. رابطه حجاب و عفاف پوشش ظاهری یکی از علامت ها و نشانه های عفاف است که بعضی نیز رابطه عفاف و حجاب را از نوع رابطه ریشه و میوه دانسته اند با این تعبیر که حجاب میوه عفاف و عفاف ریشه حجاب است. برخی افراد ممکنست حجاب ظاهری داشته باشند ولی عفاف و طهارت باطنی را در خویش ایجاد نکرده باشند. این حجاب تنها پوسته و ظاهری است از طرف دیگر افرادی ادعای عفاف کرده و با تعبیری مثل من قلب پاک دارم خدا با قلب ها کار دارد خودرا گرم می کنند چنین انسان هایی باید در قاموس اندیشه خود این نکته اساسی را بنگارند که درون پاک، بیرونی پاک پرورش می دهد و هیچ گاه قلب پاک سبب بارور شدن میوه ناپاک بی حجابی نخواهد شد.
حجاب و عفاف بصورت متقابل و دو سویه بر یکدیگر اثر گذار و از همدیگر اثر پذیرند؛ از یک طرف عفاف و تسلط بر غریزه خود آثاری دارد که متناسب با عفت در هر ساحت و عرصه ای در رفتار، گفتار و تعامل اجتماعی فرد عفیف پدیدار می شود. قرآن کریم آنجا که مؤمنان را به حجاب رفتاری غض بصر فرا می خواند و آنجا که دستور می دهد تا از پشت پرده با همسران پیامبر (ص) سخن بگویند آثار خلقی و نفسانی چنان رفتاری را در هر دو مورد باز می گوید در مورد نخست تزکیه را کارکرد و اثر فروبستن چشم و برآیند حجاب رفتاری می داند در مورد دوم قلمروی بیشتری برای عفاف یاد می کند و حفظ حجاب در هنگام معاشرت مردان و زنان نامحرم را مایه پیدایش و یا افزایش طهارت و پاکی قلب برای هر دو سوی تعامل و معاشرت ارزیابی می نماید بدین سبب حجاب و عفاف هر یک بر پیدایی و ادامه دیگری اثر گذارند. بی گمان یکی از شایع ترین شبه قضاوت هایی که در عرصه فرهنگ عمومی از طرف عوام و خواص صورت می گیرد به موضوع وضعیت پوشش و آرایش زنان و مردان مربوط می شود. حجاب مختص زنان نیست اهمیت حجاب و پوشش اسلامی تا جایی است که خداوند متعال در خیلی از سوره های قرآن از آن به عنوان یک ضرورت یاد می کند و آنرا حافظ انسان در مقابل خیلی از بیماریهای جسمی و روانی می داند از نظر اسلام حجاب فقط اختصاص به زن ندارد بلکه نوعی پرده است که در روابط میان زن و مرد وجود دارد. حجاب و عفاف به عنوان یکی از آموزه های حیات بخش قرآن کریم سنت نورانی رسول رب العالمین و خاندان مطهر صلوات االله مقابل و علیهم اجمعین در فرهنگ ملی و اسلامی ما از جایگاه رفیعی برخوردارست. استقرار خیلی از شئونات اسلامی در حیات فردی و اجتماعی انسان در سایه حاکمیت فرهنگ عفاف و حجاب امکان پذیر است. امنیت و سلامت جامعه در گرو عفاف و حجاب تنها با وجود عفاف و حجاب اسلامی در بستر روابط اجتماعی است که می توان انتظار داشت جامعه از امنیت و سلامت کافی برای برقرای اخلاق الهی و رشد و شکوفایی فضائل انسانی برخوردار شود. ایجاد جامعه های برخوردار از محیط امن و سالم که محل حضور گوهر انسانیت انسان شامل زن و مرد و حریم آرام سیر انسان به سمت هدف متعالی خلقت خویش و نیل به تکامل و قرب الهی باشد تنها در سایه حجاب و عفاف اجتماعی میسر خواهد بود. برمبنای تعالیم دین مبین اسلام عفاف و حجاب دستور مؤکدی برای زنان و مردان است تا با تعدیل عواطف و تمایلات و ایجاد مصونیت حضور فعال در اجتماع را فارغ از دید جنسیتی و برمبنای برابری بین زن و مرد در کسب دانش و فضائل و راندمان از توانمندی ها نهادینه کند.


منبع:

1401/04/29
12:32:24
0.0 / 5
318
تگهای خبر: فرهنگی
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)

تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۶ بعلاوه ۳
sunblog