سالمندان گنجینه های زنده ای که نباید فراموش شوند!
بلاگ سان: پنجمین روز از هفته ملی جمعیت که به نام روز تکریم سالمندان نامگذاری شده فرصت مناسبی برای ارائه راهکارهای مناسب در امتداد پاسخگویی به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها هادی شمسی ثانی: جامعه ایران در آستانه گذار جمعیتی بی سابقه ای قرار دارد؛ گذاری که در آن، کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، کشور را بسمت سالمندشدن پیش می برد. این تحول، باآنکه نشانه ای از پیشرفت های بهداشتی است، اما نبود برنامه ریزی جامع برای مراقبت های اجتماعی و روانی سالمندان، می تواند آنرا به چالشی پیچیده تبدیل کند و تاب آوری خانواده ها را در رویارویی با نیازهای ویژه این نسل محک بزند.
همزمان با هفته ملی جمعیت و در حالی که ایران به سرعت در راه پدیده سالمندی قرار گرفته، توجه به شیوه های نوین تعامل با سالمندان به یکی از اولویت های اجتماعی تبدیل گشته است.
ایران در سال ۲۰۵۰ سالمندترین کشور در منطقه خواهد شد
بر اساس گزارش انتشار یافته سال ۲۰۲۳ بخش جمعیت و توسعه سازمان ملل متحد تحت عنوان چشم انداز جمعیت جهان، ایران در سال ۲۰۵۰ سالمندترین کشور در منطقه خواهد شد. همینطور بر مبنای پیشبینی های جمعیتی انتشار یافته که از درگاه ملی آمار استخراج شده است، سهم جمعیت سالمندان کشور (افراد ۶۰ ساله و بیشتر) در دهه های آینده با روندی صعودی و چشمگیر روبرو خواهد شد به صورتی که در سال ۱۴۲۰، جمعیت سالمندان به حدود ۱۸.۹ میلیون نفر خواهد رسید و ۱۹.۳۷ درصد از جمعیت کشور را شامل می شود. عددی که نهایتا در سال ۱۴۳۰، به بیشتر از ۲۶.۴ میلیون نفر خواهد رسید و سهمی معادل ۲۶.۱۲ درصد از کل جمعیت کشور خواهد داشت؛ یعنی بیشتر از یک چهارم جمعیت ایران را سالمندان تشکیل خواهند داد؛ روندی که ضرورت بازبینی در سیاستهای حمایتی و اصلاح نگرش های فردی نسبت به این قشر را پررنگ می کند.
در عصری که سرعت تغییرات اجتماعی و فناوری، گاه سبب کمرنگ شدن ارتباطات انسانی می شود، سالمندان بعنوان نگهبانان خاطرات جمعی و انتقال دهندگان تجربه های ناب، نقشی بی بدیل در پاسداری از هویت فرهنگی و خانوادگی ایفا می کنند. هفته پایانی اردیبهشت، که با عنوان «هفته جمعیت» در تقویم ملی ثبت شده است، نه تنها فرصتی جهت بررسی چالش های جمعیتی، بلکه یادآور مسئولیت اخلاقی جامعه در برابر سالمندان است؛ نسلی که امروز بیشتر از هر زمان دیگری احتیاج به «دیده شدن» و «شنیده شدن» دارد و توجه به نقش و جایگاه آنان بعنوان حلقه اتصال گذشته و آینده جامعه، بیشتر از پیش اهمیت می یابد. دراین میان، ۲۸ اردیبهشت بعنوان «روز تکریم سالمندان»، فرصتی است برای بازبینی در شیوه های تعامل با این سرمایه های انسانی و تقویت پیوندهای عاطفی میان نسل ها.
این هفته فرصت مناسبی برای پاسخگویی به این سؤال کلیدی است که چطور می توان در میانه این چالش های ساختاری، ارتباطی سازنده و احترام آمیز با سالمندان برقرار کرد؟
تلفیق سیاستهای کلان با اقدامات خردِ خانوادگی
کارشناس سالمندان و میان سالان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی گناباد، پاسخ را در «تلفیق سیاستهای کلان با اقدامات خردِ خانوادگی» می داند و می گوید: سالمندان امروز، پدران و مادرانی هستند که سال ها با فداکاری، چرخ های جامعه را به حرکت درآوردند. حالا زمان آن است که با درک نیازهای روانی آنان، همچون احساس مفید بودن و دیده شدن، مهربانی را به ابزاری برای کاهش شکاف نسلی تبدیل نماییم.
نرگس سمائی در گفتگو با خبرنگار مهر، تقدیر از سالمندان را سرمایه گذاری برای آینده ای دانست که هر یک از ما در آن سالمند خواهیم بود.
وی با تکیه بر ضرورت تغییر نگرش جامعه به سالمندی، از لزوم «قدردانی عملی و عاطفی» از سالمندان سخن گفت و راهکارهایی کاربردی برای بهبود کیفیت زندگی آنان عرضه داد.
سمائی ضمن اشاره به شعار «برای احترام به سالمندان از آنها قدردانی کنیم»، اضافه کرد: «سالمندان بعنوان نگهدارندگان تجربه و خرد در جامعه، سزاوار توجه و احترام ویژه هستند. رفتار محبت آمیز و قدردانی صمیمانه نه تنها حس ارزشمندی را در آنان تقویت می کند، بلکه برکات معنوی و روانشناختی فراوانی برای خانواده ها بهمراه دارد.
راهکارهای پاسخگویی به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان
این کارشناس با تشریح ۶ راهکار کلیدی، از خانواده ها خواست با نگاهی فراتر از مراقبت های فیزیکی، به نیازهای عاطفی و روانی سالمندان پاسخ دهند؛ نگاهی که نه تنها زندگی آنان را غنی می کند، بلکه جامعه ای سرشار از «امید» و «تجربه» را برای نسل های آینده به ارمغان می آورد.
بیان زبانی سپاسگزاری؛ کلیدی برای ایجاد حس رضایت
به گفته این کارشناس، ادای احترام عملی و کلامی به سالمندان پیام مثبتی در رابطه با جایگاه آنان در خانواده و جامعه منتقل می کند. سمائی تصریح کرد: حتی اگر احترام خویش را در رفتار نشان می دهیم، بیان شفاهی قدردانی و تشکر، حس خوشایندِ موردتوجه بودن را در سالمندان تقویت می کند. دعاهای خیر آنها هم می تواند برکت ویژه ای در زندگی افراد ایجاد نماید.
همراهی و گفتگو؛ راهی برای کاهش تنهایی
سمائی بر اختصاص زمان مشخصی در برنامه روزانه برای گفتگو و همراهی با سالمندان تصریح کرد و اضافه کرد: این کار نه تنها تنهایی آنان را می کاهد، بلکه به تبادل تجربه و احساس تعلق میان نسل ها کمک می نماید.
نقش قدردانی زبانی در انتقال انرژی مثبت
وی ضمن اشاره به قدرت کلمات، بیان نمود: قدردانی زبانی از سالمندان، حامل انرژی مثبت است و حس مفید بودن را در آنان زنده نگه می دارد. حتی جملات کوتاهی مانند «متشکرم» یا «قدردان زحماتتان هستیم» اثرات ماندگاری دارد.
بازتاب تاثیر مثبت سالمندان بر خانواده
این کارشناس سفارش کرد: اگر سالمندی در خانواده حضور دارد که الهام بخش یا تاثیر گذار است، حتما این مورد را به او گوشزد کنید. شنیدن این بازخوردها، عزت نفس و شادی آنان را زیاد می کند.
مشارکت دهی؛ سپردن نقش های معنادار به سالمندان
سمائی تصریح کرد: سالمندان باید در فعالیتهای خانوادگی و اجتماعی نقش فعال داشته باشند. سپردن مسئولیت های کوچک و متناسب با توانایی هایشان، به آنان حس مفید بودن و تعلق می دهد.
هدیه نمادین؛ نشانه ای ملموس از قدردانی
وی در انتها با تکیه بر اهمیت هدیه بعنوان نماد محبت، اظهار داشت: قدردانی لزوماً احتیاج به هزینه بالا ندارد. یک شاخه گل، یادداشت محبت آمیز یا تهیه غذای موردعلاقه شان در حضور جمع، می تواند تأثیری عمیق بر روحیه آنان بگذارد، به شرطی که باعث خجالتشان نشود.
سمائی در انتها تصریح کرد: تکریم سالمندان تنها به یک روز یا هفته محدود نمی گردد. این رفتار باید به فرهنگی دائم در خانواده ها تبدیل گردد تا جامعه از تجربه و مهربانی این نسل بهره مند گردد.
غفلت از نیازهای عاطفی و اجتماعی سالمندان، نه تنها بحران انزوا و افسردگی را تشدید می کند، بلکه هزینه های سنگینی بر دوش نظام سلامت و خانواده ها تحمیل خواهد کرد، ازاین رو ارتباط مؤثر بعنوان راهکاری کلیدی پیش روی خانواده ها قرار دارد تا مهربانی را از شعار به عملی روزمره تبدیل کنند.
شایان ذکر است، سی ام اردیبهشت، سالروز ابلاغ سیاستهای کلی جمعیت توسط مقام معظم رهبری به پیشنهاد سازمان ثبت احوال و تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی، در تقویم جمهوری اسلامی ایران «روز ملی جمعیت»، نام گرفته و سال جاری «همه برای ایران جوان» بعنوان شعار محوری هفته ملی جمعیت انتخاب شده است.
منبع: بلاگ سان
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب