دستجردی:
۸۷ درصد جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله تمایل به صفر تا دو فرزند دارند
به گزارش بلاگ سان، دبیر ستاد ملی جمعیت با اشاره به این که ۸۷ درصد جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله تمایل به صفر تا دو فرزند دارند، اظهار داشت: روانشناسی اهمیت بالای ی در تغییر نگرش ها نسبت به ازدواج و فرزندآوری دارد.
به گزارش بلاگ سان به نقل از مهر، کارگاه آموزشی دبیرخانه ستاد ملی جمعیت ویژه دبیران ستادهای دستگاهها با حضور مرضیه وحید دستجردی دبیر، معاونان و مدیران این ستاد در سالن دارالفنون دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار و مباحث متنوعی در دو بخش نظری و سیاستی مورد بررسی قرار گرفت.
در این کارگاه، دستجردی، با محور «سیاست ها و برنامه های معطوف به سلامت مادر و نقش آن در تغییرات جمعیتی» به سخنرانی پرداخت.
وی ضمن اشاره به دغدغه های رهبری و ریاست جمهوری در زمینه بحران جمعیت، اظهار داشت: مقام معظم رهبری در آغاز دولت تاکید کردند که وزیر بهداشت باید شخصاً مانع ادامه موانع تولید مثل شود و اجازه ندهد روند کاهش ولادت ادامه یابد. همینطور رئیس دولت در نشست هفتم ستاد ملی جمعیت اشاره کرد که اگر همه دستگاهها با ستاد ملی جمعیت هماهنگی و همراهی داشته باشند، رفع چالش جمعیتی کشور دشوار نخواهد بود. وی ادامه داد: لازمه اجرای قانون جوانی جمعیت، باور و عزم جدی مدیران است. سیاستهای کلی جمعیت که در سال ۱۳۹۳ ابلاغ گردید، رسیدن به نرخ باروری بالای «دو و یک دهم» بعنوان سطح جایگزینی را هدف گذاری کرده است. در این سیاست ها، سلامت مادران، کودکان و خانواده ها بعنوان رکن اصلی تحقق این هدف مورد تاکید قرار گرفته است.
نرخ باروری تنها یک شاخص جمعیتی نیست
دستجردی با اشاره به اینکه نرخ باروری تنها یک شاخص جمعیتی نیست بلکه شاخص سلامت جامعه را نیز شامل می شود، اظهار داشت: اگر کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی در دوران قبل از بارداری، حین حاملگی و بعد از زایمان افزایش پیدا نکند، پایداری رشد باروری ممکن نخواهد بود.
وی اضافه کرد: تأخیر در ازدواج، تأخیر در فرزندآوری اول، افزایش مشکلات ناباروری، ناامنی های روانی و اقتصادی از عواملی است که مستقیماً بر کاهش فرزندآوری تأثیر می گذارد. بر این اساس، عدالت در سلامت، ارتقا شبکه، دسترسی همگانی به تغذیه سالم، کاهش هزینه های درمانی و ارتقاء خدمات بیمه ای از محورهایی است که می تواند تصمیم خانواده ها برای فرزندآوری را تحت تأثیر قرار دهد.
نقش محوری حوزه سلامت در مداخلات جمعیتی
دستجردی با تاکید بر این که حوزه سلامت در مداخلات جمعیتی باید نقش محوری ایفا کند، اظهار داشت: کاهش جمعیت در دهه های گذشته با تأکید بر حوزه سلامت صورت گرفت و امروز نیز این حوزه به سبب گستردگی وظایف، ارتباط مستقیم با خانواده ها و جایگاه ویژه در نظام خدمات رسانی، باید مسئولیت بزرگی در افزایش نرخ باروری را بر عهده بگیرد.
دبیر ستاد ملی جمعیت ضمن اشاره به شبکه بهداشت کشور بعنوان یک ظرفیت بی بدیل، عنوان کرد: زنان ۱۵ تا ۴۹ سال در حساس ترین دوران باروری، مراجعات مستمر به پایگاه ها و خانه های بهداشت دارند. این مراجعات فرصتی طلایی برای ارائه خدمات مشاوره، آموزش و تشویق به فرزندآوری است. اما متاسفانه گاهی برخورد مناسبی با زنان بخصوص در دوران حاملگی در مراکز بهداشتی صورت نمی گیرد و این مساله نیازمند اصلاح فوری است. وی تصریح کرد: تجربه کشورهای اروپائی نشان داده است که برخورد مناسب و حمایت گرایانه از زنان باردار، فرآیند فرزندآوری را به تجربه ای شیرین مبدل می کند. اگر مادران در کشور ما نیز چنین تجربه ای داشته باشند، اساسا انگیزه بیشتری برای تکرار آن خواهند داشت.
آموزش و پرورش و فرهنگ سازی جمعیتی
دبیر ستاد ملی جمعیت در ادامه سخنان خود بر لزوم استفاده از ظرفیتهای آموزش و پرورش در فرهنگ سازی ازدواج و فرزندآوری تاکید کرد و اظهار داشت: امروز ۱۱.۷ میلیون دختر و ۱۲.۹ میلیون پسر زیر ۲۰ (۲۰-۱ سال) ازدواج نکرده در کشور وجود دارد و این نسل درحال تحصیل، آینده ساز جامعه است. به این علت باید محتوای درسی مدارس به شکلی بازبینی شود که علاوه بر آموزش علمی، نقش تربیتی برای پذیرش مسئولیت های خانوادگی نیز داشته باشد.
وی اضافه کرد: ضروری است با بهره بردن از روش های روانشناختی، جامعه شناسی، انسان شناسی، آگاهی جوانان نسبت به دانش خانواده افزایش یابد. این فرصت جمعیتی در اختیار آموزش و پرورش، یک فرصت بی بدیل است و نباید از دست برود.
دستجردی ضمن اشاره به تجربه کشورهای موفق در عرصه جمعیت اشاره کرد: فرانسه، سوئد و نروژ توانستند سیاستهای فرزندآوری خویش را با خدمات سلامت، مشاوره روانشناسی و حمایت های اجتماعی پیوند دهند و به موفقیت رسیدند. اما کشورهایی مانند کره جنوبی با وجود هزینه های بسیار سنگین، توفیق چندانی نداشتند؛ برای اینکه سیاستهای جمعیتی شان همراه با خدمات بهداشتی، سلامتی و روانی نبود.
اهمیت مشاوره های اجتماعی و روانشناسی در تغییر نگرش ها نسبت به ازدواج
وی با اشاره به اینکه مشاوره های اجتماعی و روانشناسی نقش برجسته ی در تغییر نگرش ها نسبت به ازدواج و فرزندآوری دارند، اظهار داشت: فرهنگ خانواده، باورهای مذهبی، نقش سالمندان در هدایت و راهنمائی خانواده و همینطور ایجاد امید اجتماعی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر تصمیم نسل جوان برای ازدواج و فرزندآوری است.
ایجاد امید اجتماعی وظیفه همه دستگاه هاست
دستجردی اضافه کرد: امروز مسایل اقتصادی و اجتماعی، بر تصمیم برای تشکیل خانواده اثر گذاشته است. ایجاد امید اجتماعی وظیفه همه دستگاه هاست و باید چشم اندازی روشن پیش روی جوانان ترسیم شود.
دبیر ستاد ملی جمعیت همینطور مساله «سقط جنین» را یک چالش جدی دانست و تاکید کرد: در کشوری اسلامی مانند ایران حتی یک مورد سقط نیز زیاد است. قرآن کریم به صراحت نهی می کند که فرزندان خویش را از ترس فقر نکشید، برای اینکه خداوند روزی دهنده والدین و فرزندان است. ازاین رو ما باید فرهنگ پشتیبانی از فرزندآوری را در جامعه تقویت کرده و عمده مسایل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی را از پیش پای خانواده ها برداریم
آمارهای سقط و لزوم مداخله فرهنگی و درمانی
وی در ادامه سخنان خود با پرداختن به ابعاد سلامت زنان و پدیده سقط، از وجود آمار نگران کننده و لزوم اقدامات فوری فرهنگی، مشاوره ای و درمانی سخن گفت.
این متخصص زنان خاطرنشان کرد: بخش مهمی از سقط ها خودبه خودی است و طبق مطالعات و پیمایش های ملی، حدود ۳۰ درصد حاملگی ها به شکل خودبه خودی پایان می یابد؛ اما علاوه بر این سقط های غیرقانونی و عمدی نیز رقم قابل توجهی به خود اختصاص می دهد.
وی تاکید کرد: بررسی دقیق و علمی این آمار لازم است و نباید موارد خودبه خودی را با سقط عمدی یکسان گرفت؛ حدود ۲۰ درصد حاملگی ها تا هفته پنجم خودبه خود خاتمه می یابند و از هفته ششم به بعد نیز آمار خودبه خودی بین ۱۰ تا ۳۰ درصد متغیر است.
دستجردی خطرات روش های غیرپزشکی و غیرجنایی را برجسته کرد و اظهار داشت: روش هایی که افراد یا اطرافیان به شکل خودسرانه به کار می گیرند از داروهای شیمیایی و گیاهی گرفته تا اقدامات مکانیکی می تواند لطمه های جبران ناپذیری به سلامت مادر وارد کند؛ خونریزی، عفونت شدید، سوراخ شدن رحم و حتی مرگ مادر از نتایج تلخ این اقدامات است.
وی اظهار داشت: در سالیان اخیر با همکاری سازمان پزشکی قانونی، اعطای مجوزها و نظارت سبب کاهش برخی عوارض مرگبار شده است، اما خطرها هنوز ادامه دارد.
دبیر ستاد ملی جمعیت نتایج پیمایش های مختلف را یادآوری کرد و اضافه کرد: در پیمایش های پیشین نیز علل اصلی سقط عمدی شامل «نخواستن فرزند»، «نامناسب بودن زمان بارداری»، «مشکلات جسمی مادر»، «بارداری در دوران عقد»، و «ادامه تحصیل یا از دست دادن شغل» بوده است؛ مسائلی که به قول وی نیازمند سیاستگذاری تلفیقی از حمایت اجتماعی، سلامت روان، مشاوره و حمایت اقتصادیست. دستجردی همینطور بر نقش نهادهای فرهنگی و مذهبی در پایین آوردن سقط تاکید کرد و اظهار داشت: «همکاری علما و روحانیون در تقویت آموزه های فکری و اعتقادی می تواند بسیار اثرگذار باشد.
پیامدهای جمعیتی در سطح بین المللی
وی سپس به نتایج جمعیتی در سطح بین المللی اشاره نمود و اخطار داد: روندهای کاهش موالید در دیگر کشورها نیز نتایج ژئوپلیتیک و اقتصادی طولانی مدت دارد؛ اما برای رویارویی با روند کنونی در داخل کشور، تلفیقی از اقدامات فرهنگی، آموزشی، مشاوره ای و تقویت خدمات سلامت مادر و کودک را ضروری دانست.
سیاست ها باید بر رفع موانع تمرکز کنند
دبیر ستاد ملی جمعیت در قسمت دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به تجربه کشورهای موفق در سیاستهای جمعیتی همچون روسیه، بر لزوم اولویت بندی سیاستها و تمرکز بر ازدواج و فرزندآوری در کشور تاکید کرد.
وی اظهار داشت: روس ها با برنامه های تشویقی مانند «سرمایه مادری»، اعطای نشان افتخار به مادران و حمایت های گسترده از مهدکودک ها توانستند روند فرزندآوری را تا حدودی بهبود دهند. ما هم باید بدانیم که مبحث جمعیت یک مساله چندوجهی است و نیازمند برنامه ریزی در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است.
دستجردی ضمن اشاره به نرخ باروری در ایران اضافه کرد: در حالیکه سطح جایگزینی جمعیت حدود ۲.۱ فرزند است، نرخ فعلی باروری در کشور به حدود ۱.۴۴ رسیده و اگر به کمتر از ۱.۳ برسیم با خطرات جدی مواجه خواهیم شد. بر این اساس، سیاست گذاران باید تمرکز بیشتری را بر فرزندان اول و دوم بگذارند؛ برای اینکه ۷۳ درصد موالید کشور در ارتباط با فرزندان اول و دوم هستند و ۲۷ درصد به فرزندان سوم به بعد اختصاص دارد.
سیاست های ما باید با حقیقت های جامعه هم راستا باشد
او با اشاره به اینکه «ازدواج مقدمه فرزندآوری است»، اضافه کرد: در کشور ما فرزندآوری فقط از کانال نکاحی است به همین دلیل باید موانع ازدواج جوانان را برطرف نماییم. رونق اقتصادی، دسترس پذیر شدن هزینه های زندگی و ایجاد جذابیت برای ازدواج همچون لزوم هاست. مشاوره های ازدواج نیز نقش مهمی در افزایش تمایل نسل جوان به فرزندآوری دارد.
دستجردی در توضیح دیدگاه جوانان در رابطه با فرزندآوری اظهار داشت: بر مبنای پیمایش ها، ۸۷ درصد جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله تمایل به صفر تا دو فرزند دارند. ازاین رو سیاستهای ما باید با حقیقت های جامعه هم راستا باشد و با تدابیر اقتصادی و فرهنگی، امکان دسترسی جوانان به ازدواج و فرزندآوری تسهیل شود.
وی در ادامه از طرح «کارت امید مادر» بعنوان یکی از برنامه های حمایتی یاد کرد و اضافه کرد: این طرح که در شورایعالی انقلاب فرهنگی و دفتر ریاست جمهوری مطرح شده، می تواند هزینه های دو سال اول زندگی کودک را پوشش دهد. ضروری است این حمایت ها در بودجه کشور به شکل پایدار و دائمی پیشبینی شود تا در عمل به خانواده ها کمک نماید. دبیر ستاد ملی جمعیت اظهار امیدواری کرد که با اولویت گذاری درست، حمایت دستگاهها و عنایات الهی، ابتدا روند کاهش جمعیت متوقف و در نهایت نرخ باروری کشور به بالای سطح جایگزینی برسد.
شایان ذکر است، در قسمت نخست این کارگاه مبحث «سیاست های جمعیتی موفق در کشورهای با نرخ باروری پایین» توسط رسول صادقی جمعیت شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران ارائه شد.
همچنین محمدحسین علیپور عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین، به مبحث «تجارب سیاستی در ایران؛ مروری بر تجارب عملکردها و ایده های نوین» پرداخت.
بخش دوم کارگاه با رویکرد کاربری و سیاستی دنبال شد. در این بخش، مریم اردبیلی آینده پژوه و مدیرکل امور زنان و خانواده شهرداری تهران، مبحث «آینده پژوهی جمعیت ایران و سناریوهای پیش رو» را تبیین کرد.
همچنین سید حامد برکاتی متخصص کودکان و معاون دبیرخانه ستاد ملی جمعیت، به بررسی «سیاست ها و برنامه های معطوف به سلامت و توسعه کودک و نقش آن در تغییرات جمعیتی» پرداخت.
منبع: blogsun.ir
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب