تعیین سقف مهریه؛ راهكار یا چالش، ۵۰
آیا طرح جدید مهریه زنان را به چشم پوشی از حقوق شان مجبور می کند؟
به گزارش بلاگ سان، یک حقوقدان اظهار داشت: ماده ۷ طرح اصلاحیه مهریه بدون پشتوانه فقهی است و زنان را به بذل حقوق مالی و زوجین را به ۲ سال بلاتکلیفی مجبور می کند.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛
نشست تخصصی سیر تقنین در حوزه زنان از سلسله جلسات رویداد یاقوت با همکاری مرکز راهبری و هم آهنگی بانوان سازمان تبلیغات اسلامی در خبرگزاری مهر اجرا شد. در این جلسه که با عنوان «تحلیل فقهی و جرم شناختی اجبار زوجه به اثبات کراهت شدید با ترک زندگی و بذل مهریه» به بررسی ابعاد طرح مهریه پرداخت، فاطمه محمدبیگی نماینده مجلس و عضو فراکسیون زنان، حجت الاسلام علیرضا فجری وکیل دادگستری و حجت الاسلام رضا زهروی حقوقدان و استاد دانشگاه حضور بهم رساندند.
در ابتدای این جلسه فاطمه محمدبیگی در مجموع با طرح اصلاح قانون مهریه مخالفت کرد و گفت این طرح با نگاه ناصحیح و صرفا برای حل مشکل تعداد محدودی زندانی مهریه تدوین شده، اما زندگی و امنیت مالی و روانی میلیونها خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. او تاکید کرد مهریه صرفا یک بدهی مالی نیست، بلکه نشانه تعهد، صداقت و مسئولیت پذیری مرد در زندگی مشترک است و نباید در کنار سایر محکومیت های مالی دیده شود. به قول او، کاهش ناگهانی سقف مهریه و حذف ضمانت های اجرائی، بدون پیشبینی جایگزین حمایتی برای زنان، باعث تضعیف جایگاه زن، افزایش ناامنی، سوءاستفاده برخی مردان و حتی طلاق زایی می شود. محمدبیگی باور دارد این طرح بدون پژوهش، بدون توجه به نتایج اجتماعی و فرهنگی و بدون مشارکت زنان تدوین شده و بجای حل ریشه ای مشکلات اقتصادی و فرهنگی خانواده، صورت مساله را پاک کرده است.
خطر تضعیف بنیان خانواده در پوشش حمایت حقوقی
حجت الاسلام والمسلمین علیرضا فجری، وکیل دادگستری و رییس دفتر تبلیغات اسلامی تهران، در ادامه نشست با ابراز نگرانی فقهی و حقوقی نسبت به ماده ۷ اصلاحیه قانون روش اجرای محکومیت های مالی تاکید کرد: این ماده از پشتوانه روشن فقهی و حقوقی برخوردار نیست و می تواند به تضعیف بنیان خانواده منجر شود.
به گزارش سازمان تبلیغات اسلامی، حجت الاسلام فجری ضمن اشاره به اصلاحیه اخیر قانون خانواده عنوان کرد: وقتی ماده ۷ اصلاحیه جدید را مطالعه می کنم، به عنوان یک حقوقدان آشنا با مباحث فقهی و دینی، واقعا نگران می شوم؛ چونکه برای این حکم نه پژوهش معتبری عرضه شده و نه مبنای فقهی مشخص و قابل اتکایی دیده می شود.
وی ضمن اشاره به این که برخی قانون گذاران این ماده را از مصادیق عسر و حرج دانسته و آنرا ذیل تبصره الحاقی ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی قرار داده اند، خاطرنشان کرد: این تلقی چیزی جز سهو و اشتباه نیست؛ برای اینکه مصادیق عسر و حرج در ماده ۱۱۳۰ ناظر به رفتارها و اقدامات زوج است؛ مانند ترک زندگی مشترک، اعتیاد، محکومیت قطعی، ضرب و شتم یا ابتلاء به بیماریهای صعب العلاج. در حالیکه ماده ۷ اصلاحیه، اساساً به رفتار زوج نمی پردازد و ناظر به کراهت زوجه و درخواست جدایی از طرف اوست؛ کراهتی که ممکنست هیچ ارتباطی با رفتار شوهر نداشته باشد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی تهران اضافه کرد: از این جهت، این ماده نه تنها با ماده ۱۱۳۰ هماهنگی ندارد، بلکه از نظر ماهوی به طلاق خُلع نزدیک تر است. در فقه، طلاق خلع بر دو رکن اصلی استوار است؛ کراهت زن از زندگی مشترک و بذل مال. در حالیکه در این اصلاحیه از کراهت شدید سخن گفته شده است، حال آن که کراهت امری قلبی است و تشخیص شدت آن برای دادگاه خیلی دشوار و چه بسا ناممکن بوده و می تواند به تشتت آرا منجر شود.
وی ضمن اشاره به دیدگاه فقهای امامیه اظهار نمود: خیلی از فقهای متقدم شیعه همچون شیخ طوسی، ابن ادریس، علامه حلی، شهید ثانی، کاشف الغطاء و فیض کاشانی، شدت کراهت را شرط تحقق طلاق خلع ندانسته اند و صرف کراهت را کافی می دانند؛ حتی برخی فقها صرف اظهار انزجار را هم برای تحقق خلع کافی دانسته اند، هرچند کراهت حقیقی در کار نباشد.
ابهام در «بذل کلیه حقوق مالی»؛ سلب گسترده حقوق زن فراتر از مبانی فقهی
حجت الاسلام فجری اجبار زن به بذل کلیه حقوق مالی را از دیگر اشکالات اساسی این ماده دانست و اظهار داشت: در اصلاحیه جدید، زن نه تنها موظف به بذل مهریه شده، بلکه باید نفقه، اجرت المثل و حتی حقوق مالی ایام عده را هم اسقاط کند؛ در حالیکه در فقه، سخن از فدیه است، نه سلب کامل حقوق مالی زن. حتی برخی فقها، شیر دادن زن به فرزند مشترک را هم مصداق فدیه دانسته اند.
وی در ادامه در مورد شرط بذل «کلیه حقوق مالی» اظهار داشت: معین نیست منظور از کلیه حقوق مالی دقیقا چیست. آیا مهریه، نفقه گذشته، نفقه ایام عده، اجرت المثل، حق الزحمه کارهای انجام شده در زندگی مشترک و حتی جهیزیه را هم شامل می شود؟ این در حالیست که شارع مقدس حتی برای ایام عده هم نفقه درنظر گرفته است.
فجری تاکید کرد: ورود چنین عبارات کلی و مبهمی به قانون، بدون تعیین مصادیق روشن، زمینه ساز اختلاف نظر میان قضات و رویه های متفاوت قضائی خواهد شد. این مورد نباید بگونه ای باشد که زن برای رسیدن به طلاق، ناچار به چشم پوشی از تمام حقوق مسلم مالی خود شود.
شرط دو سال جدایی زن و مرد، تهدیدی برای بنیان خانواده و نقض قوامیت مرد
وی در ادامه با انتقاد از شرط دو سال زندگی جداگانه متصل به ثبت دادخواست، تصریح کرد: بررسی پیشنویس های اولیه نشان میدهد این مدت ابتدا یک سال متوالی یا هجده ماه متناوب بوده و سپس به دو سال متوالی بالا رفته است. این نوسان در تعیین مدت، خود گواه آنست که حکم مزبور فاقد مبنای فقهی روشن بوده و صرفا برمبنای سلایق تغییر کرده است؛ بگونه ای که اگر پافشاری بیشتری صورت می گرفت، این مدت می توانست شش ماه یا حتی شش سال تعیین شود.
این استاد حوزه و دانشگاه با تکیه بر تعارض این حکم با قواعد مسلم فقهی و شرعی اضافه کرد: نگه داشتن زن و مرد به مدت دو سال در وضعیت بلاتکلیف، هم با فقه اسلامی و هم با اصل حفظ بنیان خانواده در تعارض است. قرآن کریم به صراحت می فرماید: فَإِمْسَاکٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِیحٌ بِإِحْسَانٍ؛ یا باید زندگی شایسته ادامه یابد یا جدایی با احسان صورت گیرد، نه بلاتکلیفی طولانی مدت.
وی همینطور با طرح یک پرسش حقوقی خاطرنشان کرد: آیا اجبار به دو سال زندگی جداگانه، با مفهوم قِوامیت مرد که شامل مسئولیت اقتصادی، امنیتی و مراقبتی است، در تعارض نیست؟ قرآن کریم در کنار قوامیت مرد، حقوق و کرامت های مهمی برای زن درنظر گرفته و این توازن نباید با قانون گذاری ناصحیح بر هم بخورد.
حجت الاسلام فجری در انتها با بیان هم سویی با دیدگاه برخی اساتید فقه و حقوق عنوان کرد: بجای سودجستن از ظرفیت هایی مانند طلاق خلع، شروط ضمن عقد و مداخلات غیرمستقیم، مستقیماً به سراغ تضعیف جایگاه زن و مهریه رفته ایم؛ اقدامی که می تواند مردم را در مقابل حاکمیت قرار دهد.
وی اضافه کرد: در نظام اقتصادی اسلام، تأمین مالی خانواده بر عهده مرد و نقش های تربیتی و عاطفی بر عهده زن است. نفقه، مهریه و تاکید بر نگه داشتن زن در مدت عده و پرداخت نفقه در این ایام، از جلوه های روشن کرامت زن در خانواده اسلامی است. با چنین اصلاحاتی، در عمل این امتیازات را از خانواده اسلامی می گیریم و به الگوهای غربی نزدیک می شویم.
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب