کدام کشورها وابستگی کمتری به خودرو دارند؟
به گزارش بلاگ سان، در عصری که آلودگی هوا و ترافیک نفس شهر های بزرگ را بریده، ایده ی «زندگی بدون ماشین» در شهر های پیشرو جهان به واقعیتی دست یافتنی تبدیل گشته است.
در صورتیکه در خیلی از شهر های ایران، خودرو هنوز اصلی ترین ابزار جابه جایی روزانه است، نگاهی به تجربه کشورها و شهرهایی چون هنگ کنگ، توکیو، سنگاپور و آمستردام نشان داده است می توان شهری داشت که زندگی بدون ماشین نه فقط دشوار نباشد، بلکه کیفیت زندگی را هم بالاتر ببرد. کارشناسان می گویند در فصل های سرد سال، وقتی وارونگی دما و آلودگی هوا نفس ها را تنگ می کند، استفاده بیش از حمل و نقل عمومی می تواند یکی از کلیدهای اصلی کاهش آلاینده ها باشد.
وابستگی کمتر به خودرو؛ تجربه کشورها
در هنگ کنگ بیشتر از ۹۰ درصد سفرهای روزانه با مترو، اتوبوس و تراموا به انجام می رسد. این شهر فشرده و پرجمعیت، با کارت هوشمند «اختاپوس» و شبکه گسترده ریلی، نمونه ای جهانی از شهری است که بدون خودرو هم زندگی در آن روان و راحت پیش می رود.
در ژاپن هم فرهنگ رفت وآمد با قطار آنقدر جا افتاده که کمتر شهروندی برای کارهای روزمره به خودروی شخصی متکی است. سنگاپور اما راه دیگری رفته؛ دولت با وضع مالیات و هزینه های سنگین برای مالکیت خودرو، شهروندان را بسمت مترو و اتوبوس سوق داده است. در اروپا، سوئیس با شبکه ریلی برقی و هلند با ترکیب دوچرخه سواری و قطار، نشان داده اند که کاهش وابستگی به خودرو به مفهوم محدودیت نیست، بلکه راهی جهت زندگی سالم تر و شهری آرام تر است.
سبک زندگی شهروندان بدون ماشین
در این کشورها، زندگی روزمره بر پایه پیاده روی، دوچرخه و حمل و نقل عمومی طراحی شده است. شهروندان بامداد ها پیاده یا با دوچرخه کوتاه به ایستگاه می روند، بخش اصلی مسیر را با قطار یا مترو طی می کنند و باردیگر پیاده تا محل کار می روند. چنین الگویی سبب شده کیفیت زندگی ارتقا پیدا کند: آلودگی کمتر، ترافیک روان تر و حتی نشاط اجتماعی بیشتر.
حمل ونقل عمومی و هوای پاک در پاییز و زمستان
کارشناسان محیط زیست می گویند در فصل های پاییز و زمستان، زمانی که پدیده وارونگی دما ذرات آلاینده را در لایه های پایین جو حبس می کند، کاهش تردد خودرو ها می تواند اثر مستقیمی بر کیفیت هوا بگذارد. گزارش های بین المللی نشان داده است جایگزین کردن خودرو های تک سرنشین با مترو و اتوبوس های برقی یا کم مصرف می تواند بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از انتشار گازهای آلاینده را بکاهد.
جایگزین کردن خودرو های تک سرنشین با مترو و اتوبوس های برقی یا کم مصرف بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از انتشار گازهای آلاینده کم می کند. نمونه روشن این اثر را در لندن می بینیم؛ جایی که اجرای طرح «منطقه کم انتشار» منجر به کاهش قابل توجه ذرات معلق و اکسیدهای نیتروژن شد، تا جایی که شهرداری اعلام نمود این طرح معادل حذف ۲۰۰ هزار خودرو از خیابان ها بوده است.
چرا ما هم به این تجربه نیاز داریم؟
در شهر های بزرگی مثل تهران، اصفهان و تبریز که هر پاییز و زمستان با موج آلودگی و تعطیلی مدارس مواجه اند، الگو گرفتن از این تجربه ها می تواند راهگشا باشد. توسعه خطوط مترو، نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، ارزان سازی یا حتی مجانی کردن بلیت در ایام آلوده و در کنار آن سخت گیری در تردد خودرو های شخصی، می تواند بخشی از مشکل دیرینه آلودگی هوا را حل کند.
تجربه تهران؛ دوچرخه اشتراکی و چالش های حرکت سبز
مرداد ۱۴۰۱، دوچرخه های «بیدود» از معابر تهران جمع آوری شدند. این طرح با هدف ترویج «سفر سبز» و کاهش تولید آلایندگی توسط شهردار قبلی، پیروز حناچی اجرا شد. مسیرهایی مانند میدان هفت تیر تا ولیعصر برای عبور دوچرخه سواران طراحی شد تا فرهنگ حرکت بدون خودرو در شهر شکل بگیرد.
اما طرح با مشکلاتی روبه رو شد:
عدم حمایت مناسب شهرداری در تخصیص خیابان، سبب شد مسیرها ناامن باشند و دوچرخه سواران با مزاحمت خودرو ها مواجه شوند.
حمایت ناکافی و نظارت محدود، طرح را صدمه پذیر کرد.
نتیجه اینکه، دوچرخه ها جمع شدند و حرکت سبز متوقف شد؛ مسیرها باردیگر در خدمت خودرو ها قرار گرفتند.
خرداد ۱۴۰۳، نسخه جدید دوچرخه های اشتراکی با برند «زیرو» و رنگ قرمز در خیابان های مرکزی تهران رونمایی گردید. هدف مشابه «بیدود» یعنی حرکت با تولید آلایندگی صفر بود، اما نگرانی هایی در رابطه با مجوزها، مدیریت و امنیت مسیرها وجود داشت.
چرا طرح تهران موفق نبود؟
کارشناسان شهری می گویند ناکامی طرح ناشی از تلفیقی از عوامل زیر بود:
کمبود زیرساخت امن: مسیرهای ویژه دوچرخه محدود و بدون حفاظ کافی بودند.
فرهنگ رانندگی: توجه کم به دوچرخه سواران و مزاحمت خودرو ها.
پشتیبانی محدود مدیریت شهری: کمبود هماهنگی میان شهرداری، پلیس راهور و بخش خصوصی.
نبود انگیزه های اقتصادی یا اجتماعی: افراد به جای استفاده از دوچرخه، متکی به خودرو شخصی باقی ماندند.
کارشناسان باور دارند بدون اصلاح این نقاط ضعف، حتی بازگشت «زیرو» هم نمی تواند تجربه موفقی مانند شهر های اروپایی یا آسیایی ایجاد نماید.
درس هایی برای آینده تهران
تجربه تهران نشان داده است اجرای طرح های حمل و نقل سبز نیازمند زیرساخت، فرهنگ سازی، پشتیبانی مدیریتی و حمایت اجتماعی است. در صورتیکه شهر های جهان با حمل و نقل عمومی و دوچرخه زندگی بدون خودرو را عملی کرده اند، تهران هنوز در راه رسیدن به چنین مدلی است. کوشش های ناکام گذشته می تواند درسهای مهمی برای آینده و حرکت بسمت شهری پاک تر و پایدارتر باشد.
منبع: ایرنا
منبع: بلاگ سان
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب