عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی:
شیوه فعلی کنکور فضای تعلیم و تربیت را به شدت مخدوش می کند
بلاگ سان: به گزارش بلاگ سان، عضو حقیقی شورایعالی انقلاب فرهنگی در مورد مصوبه کنکور این شورا با بیان اینکه تقریبا همه متخصصان معتقدند که شیوع فعلی کنکور فضای تعلیم و تربیت را به شدت مخدوش می کند، اظهار داشت: در واقع کنکور نظام تعلیم و تربیت فرزندان ما را به گروگان گرفته است. این نظر خیلی مورد اتفاق متخصصان است. معلمان و اساتید دانشگاه ها و فرهیختگان کشور، در بسیاری از موضوعات در رابطه با تعلم و تربیت با هم اختلاف نظر دارند. ولی همگی گلایه دارند که هم اکنون دانش آموز در سه سال آخر در اختیار نظام تعلیم و تربیت نیست، و بالطبع از آن بهره ای نمی برد.
به گزارش بلاگ سان به نقل از ایسنا، دکتر ایمان افتخاری در پاسخ به سوالی در مورد شیرین بودن درس ریاضی، اظهار داشت: شیرین بودن یا نبودن یک درس، از کلاس به کلاس، فرد به فرد و دانش آموز به دانش آموز فرق می کند. خیلی وقت ها آن چیزی که تعیین کننده شیرینی یا عدم شیرینی است، نحوه ارائه، پیش زمینه و توانایی درک مطلب است و این که چقدر با ذائقه یادگیری دانش آموز تطابق دارد.
وی با اشاره به اینکه دو مبحث مهم در این جهت وجود دارد، اظهار داشت: یکی این که ذائقه دانش آموزمان را تربیت نماییم که لذت ببرد و زیبایی ریاضیات را لمس کنند. دانش آموز باید دریابد که یک قاعده کلی چطور می تواند برایش راهگشا باشد، و در عین حال نشانه های نظم و اعجاز را در فضای درس ببیند. مفاهیم ریاضی انتزاعی هستند و به همین دلیل، دست پیدا کردن به این قابلیت ها کمی سخت و زمانبر است.
از طرفی شناخت و شکل گرفتن ذائقه در ریاضی پدیده ای گام به گام است که نیاز به تربیت تدریجی دارد. برای تقریب این مساله به ذهن، شاید یک مثال مناسب باشد. بیشتر وقت ها بزرگترها نوعی از تزئینات، دکوراسیون و چیدمان را می پسندند که با سلیقه کودکانه فرق می کند؛ چونکه سلیقه بزرگترها در طول زمان تربیت شده است و مولفه هایی از زیبایی را درک می کنند، که در کودکی آنها را نمی شناختند. در ریاضیات هم باید دانش آموز را به نقطه ای برسانیم که یاد بگیرد و لمس کند که چه چیز در ریاضی جذاب است.
عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اهمیت مبحث روش عرضه مفاهیم ریاضی، اشاره کرد: یک مبحث مهم این است که چقدر موضوعات و روش هایی که انتخاب می شوند، تناسب و زیبایی دارد تا دانش آموز لذت ببرد و احساس نکند که با سخترین درس دوره تحصیل روبه رو شده است. دانش آموز باید احساس کند که توانایی هایش در درس ریاضی متبلور می شود، یاد می گیرد، پیشرفت می کند و چیزهایی که می آموزد برای او مفیدست تا همانطور که از درس های دیگر لذت می برد از ریاضی هم لذت ببرد. از این منظر، روش های آموزش هم از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. کسانی که در زمینه تعلیم و تربیت و به خصوص آموزش ریاضی فعال می باشند می کوشند که ترکیبی از دو مولفه تربیت ذائقه و توسعه راه های شناخت ایجاد شود.
افتخاری در پاسخ به سوالی در مورد نقش مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در عمق بخشی مفاهیم، اظهار داشت: در مصوبه شورا دو محور وجود دارد؛ یک محور جنبه ارتقاء عدالت آموزشی دارد و یک محور تعلیم و تربیتی است. محور عدالت آموزشی موافقان و مخالفانی دارد اما در محور دیگر، اغلب کسانی که در زمینه تعلیم و تربیت و آموزش علوم پایه و انسانی فعالیت دارند- حداقل تا جایی که بنده آگاه هستم- نظرات شبیه به هم دارند. اختلافات جزئی هست ولی در کلیات اتفاق نظر دارند. حدودا همه متخصصان معتقدند که شیوه فعلی برگزاری کنکور، فضای تعلیم و تربیت سه سال آخر دوره متوسطه را به شدت مخدوش می کند و کارکردهای تعلیم و تربیتی را تحت تاثیر قرار می دهد. در حقیقت کنکور نظام تعلیم و تربیت فرزندان ما را به گروگان گرفته است. این نظر خیلی مورد اتفاق متخصصان است. معلمان و اساتید دانشگاه ها و فرهیختگان کشور، در بسیاری از موضوعات در رابطه با تعلم و تربیت با هم اختلاف نظر دارند. ولی همگی گلایه دارند که هم اکنون دانش آموز در سه سال آخر در اختیار نظام تعلیم و تربیت نیست، و بالطبع از آن بهره ای نمی برد.
وی افزود: دانش آموز برای فهم و درک بهتر از ریاضی باید توانایی های خاصی را به دست بیاورد که شامل شناخت مسأله، توانایی محاسبه، یافتن الگوها، به کارگیری مدلها، استدلال و استنتاج منطقی، حل مسأله و موارد مختلف دیگر است. متاسفانه در سالهای منتهی به کنکور فراگیری همگی این موارد کنار گذاشته می شوند و با یادگیری شیوه تست زنی، بازاری ایجاد می شود که تنها توانایی بهتر تست زدن را یاد می دهد. در صورتیکه این قابلیت در زندگی آینده دانش آموزان و رشد واقعی آنها هیچ تاثیری ندارد، یا تاثیر ناچیزی دارد. اینگونه می شود که دیگر دانش آموزان به یادگیری عمیق علاقمند نیستند. اساتید هم نگرانند که دانشجویانی که وارد دانشگاه می شوند مفاهیم را به درستی یاد نگرفته باشند. این فرایند، صدمه زننده و بسیار نگران کننده است. آن چیزی که در گذر از کنکور، توانایی شمرده می شود، با هدف نظام آموزش وپرورش ما یکی نیست. وقتی اینطور است سبب می شود که نظام آموزش وپرورش ما مسیری را هدف بگیرد، و دانش آموز ما به سمت دیگری برود.
افتخاری در مورد حذف دروس عمومی از مصوبه کنکور اظهار داشت: دو رکن در پروسه ورود به دانشگاه وجود دارد: دانش آموزانی که دوره تعلیم و تربیتی را طی کرده اند و حالا می خواهند وارد مقطع دیگری شوند در دو جنبه باید سنجیده شوند. یکی این که دوره ۱۲ ساله تحصیل که سپری شده، چقدر موفقیت آمیز بوده و چقدر از اهداف در نظر گرفته شده محقق شده است؟ ملاک دومی که مورد سنجش قرار می گیرد این است که دانش آموز چقدر توانایی لازم برای ورود به دانشگاه را دارد؟ بنابراین دو نهاد باید ارزیابی خودشان را از دانش آموزان داشته باشند؛ یک نهاد، نهادی است که این دانش آموزان ۱۲ سال در آن زندگی کرده اند. این نهاد باید ارزیابی کند که دانش آموز چقدر کوشا بوده و وقت گذاشته و نتایج قابل قبولی به دست آورده است. یک طرف دیگر دانشگاه است که باید مشخص نماید آیا دانش آموز یا داوطلب توانایی لازم برای ورود به دانشگاه را دارد یا نه؟
وی اضافه کرد: حتما وقتی به این دو نهاد از چارچوب کلی تر نگاه می شود نیاز به تقسیم کار دارند و سنجش تعدادی از حوزه ها به عهده نهاد آموزش عالی است و بخشی هم برعهده آموزش وپرورش. یعنی تقسیم کار باید بین نهاد پذیرنده و آموزش دهنده دانش آموز به شکل مناسبی صورت پذیرد. سنجیدن برمبنای تست، فاصله بیشتری با اهداف درسی در دروس عمومی دارد، حال آنکه برخی توانایی های دروس تخصصی- و نه همه آنها- قابل سنجش با بهره گرفتن از تست هم هستند. این دو امر موجب شد که شکل فعلی تصویب شود و دروس تخصصی هم بصورت تستی سنجیده شوند و هم در سوابق تحصیلی مد نظر باشند و دروس عمومی تنها در سوابق تحصیلی محاسبه شوند. بطور قطع در آینده باید مطالعات تکمیلی صورت گیرد تا نقاط ضعف و قوت روشی که اتخاذ شده سنجیده شود و بازبینی و اصلاحات لازم صورت گیرد. آنچه که تا حالا برمبنای نظر متخصصین حوزه سنجش و آموزش پیشنهاد شده است، مدل فعلی است.
عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی درباب کم شدن رغبت به رشته های علوم پایه توضیح داد: نگرانی به عدم اقبال به رشته های علوم پایه یک نگرانی جدی در کشور ما و سایر کشورها است. سابقه تاریخی این اقبال در کشور ما فراز و فرودهایی داشته است. اوایل انقلاب این دغدغه ها پررنگ بود و تعدادی از برنامه ها نظیر المپیادها طرح ریزی شد و تا حدی توجه دانش آموزان را به این حوزه ها جلب کرد. بحرانی که اکنون با آن مواجه هستیم، با دفعات پیش متفاوت می باشد، از این جهت که عمیق تر و دامنه دارتر است، و تصمیم گیری درباب آن دشوارتر است.
وی افزود: قبلاً تلقی این بود که عدم آشنایی با علوم پایه سبب عدم اقبال شده است، در صورتیکه کشف حقایق لذت بخش است. بدین سبب بهتر شناختن این رشته ها سبب می شود که افراد تشویق شوند، و واقعا هم همچنین شد. راه هایی مثل المپیادها موجب شد که اساتید و معلمان بتوانند شناخت مناسب و اقبال خوبی را به وجود آورند. اما حالا با یک فضای چند بعدی مواجه هستیم. فشار خانواده، کنکور، جامعه و مسائل معیشتی و اقتصادی سبب شده که داوطلبان دنبال رشته های علوم پایه نروند. امروز بطور روشن می توان دید که دغدغه اصلی، مادی و اقتصادیست. در دهه ۶۰ اینطور نبود. تلقی دانش آموز این است که اغلب مسیرهای دانشگاهی به شغل مناسب منجر نمی گردد و ممکنست فرد نتواند گلیم خودرا از آب بیرون بکشد. دانشجویان معتقدند که در پزشکی و داروسازی امکان بیشتری برای درآمد وجود دارد، هر چند در آن بخش ها هم نارضایتی شغلی قابل توجهی وجود دارد. اما این تلقی به هر حال در بستر جامعه وجود دارد و آسیب زده است.
افتخاری در مورد عدالت آموزشی توضیح داد: حول و حوش این مصوبه با عدالت آموزشی، تعدادی از اعضای شورا نکات صحیحی را در فضای رسانه ای مطرح کرده اند که بنده هم آنها را کاملاً تایید می کنم، و شاید لازم به تکرار نباشد. اما درباب یکی از سوالاتی که در این خصوص مطرح است، کمتر توضیح داده شده است. مدام این سوال پرسیده می شود که تابحال کنکور و کلاس های کنکور بود و کسانی که توانایی مالی بیشتری داشتند موفقیتشان بیشتر بود. هم اکنون هم معدل مطرح است. موسسات به دانش آموزان برخوردار کمک می کنند که در امتحانات نهایی بهتر عمل کند. اما نکته ای که وجود دارد این است که توانایی برای موفقیت در کنکور، به نظر بنده یک توانایی غیرعادی است.
وی افزود: دانش آموزان در دوره تحصیل، برای هر امتحان یک ترم فرصت دارند تا درس مورد نظر را بیاموزند، شب امتحان هم فرصتی هست که اشکالات باقیمانده برطرف شود، انتظار این است که دانش آموزان خوب بتوانند از این فرصت ها بهره گیرند و نتیجه مناسب بگیرند. برای کسب نتیجه عالی، کار فوق العاده و جعبه جادویی لازم نیست. اما در کنکور چه اتفاقی می افتد؟ همه کتب سه سال آخر در امتحان سرعتی چندساعته مورد سوال قرار می گیرد، بدین سبب دانش آموزان باید حجم وسیعی از منابع را در ذهن داشته باشند و توانایی بالایی برای در ذهن داشتن محفوظات زیاد را کسب کنند. در صورتیکه این قابلیت در جاهای دیگر به درد نمی خورد. بنابراین بازاری ایجاد می شود. معلمان و شرکت های برتر با هرمی از توانایی به صف می شوند تا خدمت عرضه کنند، اینها در بخش برخوردارتر کشور بیشتر حضور دارد و خدمات بهتر و گرانتر عرضه می دهند.
عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: در سنجش امتحان تک درس هیچ اتفاق عجیب و غریبی نمی افتد و در زمانی معقول دانش آموزان به سوالات یک درس پاسخ می دهند. اینطور فضای اقتصادی کنترل می شود و فعالان اقتصادی را به سمتی سازنده تر می روند و دیگر آسیب زننده به نظام تعلیم و تربیت نیستند. بخش خصوصی دیگر مافیا نیست بلکه می تواند به اهداف آموزشی کمک می نماید. دولت هم می تواند از توانمندی بخش خصوصی توانمند استفاده نماید. اگر میخواستیم مهارت تست زنی را در همه کشور گسترده نماییم کار خوبی نبود چون نظام تعلیم و تربیت از دست می رفت، این تفاوت مهمی است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد. البته در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی بسیار مورد تاکید بوده است اما در فضای رسانه ای کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
بنابر اعلام مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ دکتر ایمان افتخاری؛ دوره دکتری خودرا در دانشگاه پرینستون گذرانده و در ادامه مقطع پسادکتری را در حوزه توپولوژی ابعاد پایین و هندسه شمارشی در دانشگاه هاروارد طی کرده و همزمان به تدریس در این دانشگاه پرداخته است. وی همین طور در سال ۱۳۹۷ موفق به دریافت جایزه بنیاد البرز به عنوان دانشمند برتر شد. افتخاری هم اکنون رئیس پژوهشکده ریاضی پژوهشگاه دانش های بنیادی است و ریاست صندوق پشتیبانی از پژوهشگران و فناوران کشور(INSF) همچون سوابق مدیریتی ایشان است.
منبع: blogsun.ir
این پست بلاگ سان را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات کاربران بلاگ سان در مورد این مطلب